Izolacje instalacji wodnych

Do konieczności stosowania trwałej i skutecznej izolacji instalacji wodnych nie trzeba nikogo przekonywać. To właśnie od niej zależy komfort korzystania z wody, a co najważniejsze nasze oszczędności.

Jak wiemy izolacja rur ma za zadanie zapewnienie ochrony przed kondensacją pary wodnej. Kluczowe zadanie izolacji stanowi również zabezpieczenie instalacji przed zamarzaniem. Pamiętajmy, że ochrona poprzez izolację jest niezbędna zarówno w ogrzewanych jak i nie ogrzewanych częściach budynku. Wynika to ze zjawiska skraplania się pary wodnej w rurach o niższej temperaturze. Jest one szczególnie częste w instalacjach zimnej wody, które biegną w pionach na całej wysokości budynku. Piony tego typu niejednokrotnie przechodzą przez pomieszczenia, charakteryzujące się dużą wilgotnością. Są to na przykład kuchnie lub łazienki. Jeżeli powstanie różnica temperatur między wilgotnym powietrzem w pomieszczeniu a wodą w rurach, może dojść do powstania wilgoci. Dlatego warto zaizolować pion odpowiednim materiałem, a same rury obłożyć właściwą otuliną. Należycie dobrana izolacja zapewnia również wytłumienie dźwięków wydobywających się z pionów wodno-kanalizacyjnych.

Parametry izolacji

Materiały izolacyjne, w tym te, które przeznaczone są do instalacji wodnych, definiuje przynajmniej kilka parametrów. Przede wszystkim istotny jest współczynnik przewodzenia ciepła ( ).

Wielkość ta ma za zadanie określenie ilości ciepła, jakie w ciągu jednej sekundy przepływa przez materiał o powierzchni 1 m², przy różnicy temperatury po obu stronach materiału wynoszącej 1 K. Wśród parametrów, które charakteryzują izolacje kluczowy jest również współczynnik dyfuzji pary wodnej ( ). Wielkość ta ma zadanie zdefiniowanie materiału pod względem przepuszczalności pary wodnej. Nie bez znaczenia pozostaje palność, czyli zachowanie się izolacji podczas pożaru.

Istotnym parametrem jest porowatość. Określa ona stosunek objętości porów powietrznych w materiale do całkowitej objętości materiału. Do parametrów izolacyjnych zalicza się wytrzymałość mechaniczną. Charakteryzuje ona materiał pod względem odporności na siły ściskające, rozciągające i zginające. Nie bez znaczenia pozostaje również nasiąkliwość. Mówi ona o procentowej wilgoci wchłoniętej przez materiał przy jego całkowitym zanurzeniu w wodzie.

Materiały izolacyjne

Do izolowania instalacji wodnych najczęściej stosowanym materiałem jest pianka polietylenowa. Nabyć można ją również w wersjach o wzmocnionej strukturze. Izolacji wykonanej z tego materiału używa się do rur grzewczych, sanitarnych, a także kanalizacyjnych. Niektóre wersje izolacji bazują na piance polietylenowej o drobnej, równomiernej strukturze komórkowej. Zastosowanie znajduje również otulina z wełny skalnej pokrytej folią aluminiową. Jest ona częstym elementem instalacji wodnych w obiektach sportowych, handlowych, a także w zakładach przemysłowych. Materiał ten często jest stosowany do współpracy z okrągłymi kanałami wentylacyjnymi i rurociągami parowymi.

Interesujące rozwiązanie stanowią otuliny z wełny mineralnej, która pokryta jest zbrojoną folią aluminiową. W niektórych modelach przewidziano także zakładkę samoprzylepną. Na rynku dostępne są również wysokotemperaturowe otuliny z wełny mineralnej oraz produkty w wersji przeznaczonej do instalacji podtynkowych. Nabyć można także półsztywne pianki poliuretanowe w płaszczu PVC.

Wybór nie jest trudny

O tym jaki wybierzemy rodzaj izolacji rur wodnych powinno zadecydować przynajmniej kilka czynników. Przede wszystkim ważna jest w tym zakresie temperatura wody, a także materiał wykonania izolacji oraz warunki otoczenia. Nie bez znaczenia pozostaje współczynnik przenikania dyfuzyjnego pary wodnej. Mówi się, że im wartość tego parametru jest wyższa tym izolacja jest lepsza. Kluczowym parametrem jest także wspomniany już współczynnik przewodzenia ciepła, który z kolei powinien być możliwie najniższy.

Ważne jest, aby otulina była dokładnie dopasowana do zewnętrznej średnicy rur. Jest to szczególnie istotne w przypadku instalacji z zimną wodą. Dlaczego? Otóż, jeżeli przestrzeń pomiędzy rurą a otuliną jest zbyt duża to może pojawić się w tym miejscu para wodna. Najczęściej stosuje się otuliny bazujące na piance polietylenowej. To właśnie ten materiał cechuje się dobrymi właściwościami izolacyjnymi w szerokim zakresie temperatur, mieszczących się w zakresie od – 80°C do ponad 100°C, bez względu na poziom wilgotności powietrza. Istotne jest również, że pianka polietylenowa nie wchłania pary wodnej. Bardzo podobnie zachowuje się również pianka poliuretanowa. Pamiętajmy, że materiał ten jest natomiast sztywny i może wchłaniać wilgoć.

Montaż izolacji

Pamiętajmy, że odpowiedni wybór materiału nie wystarczy do tego, aby uzyskać możliwie najbardziej skuteczną izolację. Istotną rolę odgrywa bowiem należyty montaż poszczególnych elementów izolacyjnych. Stąd też ważne jest precyzyjne przycięcie otuliny oraz właściwe jej sklejenie. Zwróćmy uwagę, że wszelkie przerwy w izolacji czy też niedokładnie przycięte krawędzie otuliny, stanowią dobre miejsce do przenikania pary wodnej. W efekcie rury wcześniej się zużywają i dochodzi do strat energii. Ważne jest abyśmy uzyskali dobre przyleganie krawędzi, dzięki czemu dokładnie dopasujemy poszczególne elementy izolacji.

Na rynku dostępne są narzędzia, które pomogą w precyzyjnym a zarazem dokładnym ułożeniu izolacji rur wodnych. Warto na przykład zaopatrzyć się w nóż ceramiczny, dzięki któremu możliwa jest precyzyjna obróbka izolacji bazujących na kauczuku syntetycznym i polietylenie. W narzędziach tego typu istotną rolę odgrywa element tnący wykonany z dwutlenku cyrkonu. To właśnie dzięki niemu zyskuje się możliwość cięcia bez konieczności wykonywania nadmiernej ilości ruchów, które najczęściej są przyczyną powstawania nierówności. Specjalne noże nabyć można również z myślą o cięciu wzdłuż otuliny. Narzędzia tego typu pozwalają na szybkie, a zarazem precyzyjne nacięcie izolacji. Ważną cechą nowoczesnych narzędzi tego typu są ergonomiczne kształty, dzięki którym element nie ześlizgnie nam się podczas rozcinania.

Zwróćmy uwagę, że na rynku dostępne są również kleje, przeznaczone do szczelnego połączenia dwóch odcinków izolacji. Warto również zadbać również o akcesoria, które uproszczą prace montażowe. Stąd też przydać się może pompka pozwalająca na naniesienie warstwy kleju. W narzędziach tego typu przewidziano szczelne zamknięcie oraz automatyczny dozownik.

Izolację najlepiej układa się podczas montażu rur. Istotne jest aby instalacja była szczelna. Stąd też montaż izolacji warto poprzedzić próbą szczelności. Powierzchnie rur muszą być suche i czyste. Istotne jest dokładne przyleganie poszczególnych elementów tak, aby nie powstawały mostki termiczne i miejsca, gdzie może wystąpić korozja.

Wskazówek kilka

Jeżeli korzystamy z otuliny, jako materiału izolacyjnego, możemy do montażu użyć opasek. Mogą one być wykonane ze stalowego drutu ocynkowanego o średnicy od 1 do 1,5 mm. Zastosować można również drut aluminiowy w powłoce poliwinylowej lub taśmy z tworzywa sztucznego. Pamiętać przy tym należy, aby użyty materiał był trwały. Izolacje warto zacząć montować po zakończeniu instalowania odcinka przewodu lub urządzenia.

A jak wykonać izolację kształtek i armatury? Otóż, w tym przypadku zastosowanie znajdują specjalne elementy, które wykonane są ze sztywnych porowatych materiałów izolacyjnych. Typowe kształtki składają się z przynajmniej z dwóch części. Warto zastosować kształtki, które są wzmocnione włóknem szklanym i dodatkową warstwą zewnętrzną. Pamiętajmy, aby wszystkie zawory (w tym bezpieczeństwa) były odsłonięte.

A co z instalacją grzewczą?

Istotną rolę odgrywa również odpowiednia izolacja instalacji grzewczej. To właśnie dzięki niej zyskuje się ograniczenie strat przesyłanego lub przechowywanego ciepła. Przede wszystkim istotna jest odporność izolacji na wysokie temperatury. Materiał powinien być niepalny lub cechować się bardzo niską palnością. Warto zwrócić uwagę na zachowanie przez izolację właściwości fizycznych przy dużej rozbieżności temperatur. Nie bez znaczenia pozostaje odporność na obciążenia statyczne i dynamiczne, które najczęściej występują podczas prac montażowych. Pomimo tego, że materiał powinien cechować się odpowiednią wytrzymałością to nie mniej istotna jest przy tym wysoka elastyczność. Chodzi bowiem o to aby wraz z rozszerzaniem rur, wynikającym ze wzrostu temperatury, izolacja dopasowywała się do kształtu. Izolacja powinna być odporna na działanie wody i otoczenia, łącznie z działaniem mikroorganizmów, a nawet gryzoni. Cechy dobrej izolacji instalacji grzewczej to także niski współczynnik przenikania ciepła. Im niższa wartość tego parametru tym mniejsze jest przenikanie ciepła, a co za tym idzie lepsze właściwości izolacyjne materiału.

Izolacja cieplna może składać się z dwóch warstw. Pierwsza z nich to właściwa izolacja cieplna, zaś drugą stanowi płaszcz ochronny, który zabezpiecza przed uszkodzeniami mechanicznymi i warunkami środowiska. Do izolacji instalacji grzewczych często używa się porowatych tworzyw sztucznych. Może to być chociażby styropian czy też spieniony polietylen. Dużym uznaniem cieszą się materiały włókniste takie jak wełna mineralna lub szklana. Rzecz jasna izolację może stanowić również pianka poliuretanowa, która jest natryskiwana na izolowane powierzchnie.

Izolacja termiczna instalacji grzewczych ma kluczowe znaczenie dla wydajności całego systemu CO w domu. Materiały o odpowiednich parametrach muszą zostać dobrane zarówno do typu urządzeń ciepłowniczych, jak i różnego rodzaju instalacji rozprowadzających ciepło.

Jarema Chmielarski
dyrektor obsługi technicznej rynku z firmy Armacell

Czym powinna się charakteryzować otulina instalacji wodnej?

O odpowiedź na to pytanie poprosiliśmy Jaremę Chmielarskiego, dyrektora obsługi technicznej rynku z firmy Armacell.

„Dwoma najważniejszymi parametrami na jakie należy zwrócić uwagę wybierając otulinę do instalacji wodnej są współczynniki przewodzenia ciepła oraz oporu przeciw dyfuzji pary wodnej. Pierwszy z nich jest szczególnie istotny w przypadku rur z gorącą wodą, ponieważ pozwala zminimalizować straty energii oraz utrzymać odpowiednią temperaturę cieczy. W przypadku rur z zimną wodą istotny jest natomiast drugi parametr opisujący podatność materiału na przenikanie pary wodnej. Podczas tego procesu może ona ulec skropleniu, powodując tym samym zawilgocenie izolacji i powstanie nieestetycznych zacieków na ścianach. Dodatkowo, ważną cechą izolacji jest jej elastyczność, ponieważ znacznie ułatwia ona montaż otuliny.”

Damian Żabicki