Skuteczna i bezpieczna instalacja kanalizacyjna

Mimo niezwykłej prostoty konstrukcji i zasad działania zasuwa burzowa nie ma konkurencji w ochronie budynków przed zalaniem. Jeśli dodatkowo uwzględnimy w projekcie specjalne rewizje, stworzymy krok po kroku skuteczną i bezpieczną instalację kanalizacyjną.

Instalacja kanalizacyjna wewnątrz domu odprowadza ścieki do przydomowej oczyszczalni ścieków pod naporem własnego ciężaru. Najpierw do pionów kanalizacyjnych, następnie do przewodów odpływowych. A wiadomo, że odprowadzanie ścieków z urządzeń sanitarnych to także eliminowanie nieprzyjemnych zapachów, które mogą pojawić się w mieszkaniu czy też innych pomieszczeniach wewnątrz domu lub budynku.

Instalacja kanalizacyjna, która nie działa we właściwy sposób może doprowadzić do tego, że w czasie wyjątkowo intensywnych opadów może dojść do zalania budynku. Wbrew pozorom nie dotyczy to tylko i wyłączenie źle zaizolowanych konstrukcji, a wszystkich obiektów posiadających instalację kanalizacyjną. Tzw. przepływ zwrotny, czyli cofanie wody i ścieków, spowodowany jest ich spiętrzeniem się wewnątrz instalacji. Na zalanie narażone są nie tylko ulokowane w podpiwniczeniu np. w domu jednorodzinnym garaże czy kotłownie, ale również pomieszczenia na poziomie gruntu. Jedyną receptą na zapobieganie cofania ścieków jest montaż zasuwy burzowej, czyli zaworu zwrotnego zapewniającego odprowadzanie ścieków z zachowaniem tylko jednego kierunku przepływu w kanalizacji.

REKLAMA


Fot. 1. Pumpfix – automatyczny zawór przeciwzalewowy z pompą do ścieków umożliwiający korzystanie z przyborów sanitarnych, także podczas występowania cofki, wersja do montażu na przewodzie swobodnym. Fot. KESSEL (Skuteczna i bezpieczna instalacja kanalizacyjna)
Fot. 1. Pumpfix – automatyczny zawór przeciwzalewowy z pompą do ścieków umożliwiający korzystanie z przyborów sanitarnych, także podczas występowania cofki, wersja do montażu na przewodzie swobodnym. Fot. KESSEL

Zasuwa burzowa – co to takiego?

Dostępne na rynku urządzenia są najczęściej oparte na bazie dość prostej konstrukcji – klapy zawieszonej luźno w korpusie, dodatkowo wyposażonej w uszczelkę. Klapa swobodnie odchyla się pod naporem przepływających przez przewód ścieków, urządzenie nie ma więc wpływu na spływ ścieków i ich odprowadzanie i nie zakłóca tego procesu. Swoją podstawową funkcję zasuwa zaczyna spełniać w momencie wystąpienia przepływu zwrotnego – cofająca się ciecz dociska klapę zaworu do korpusu, nie dochodzi więc do zalania budynku. Oznacza to, że zawory działają automatycznie, nie ma potrzeby sterowania czy regulowania pozycji klapy z zewnątrz.
Zasuwy burzowe pomimo prostoty funkcjonowania i budowy powinny spełniać wymagania specjalnej normy EN-13564 (Urządzenia przeciwzalewowe w budynkach). Podczas zakupu należy zwrócić uwagę, czy produkt posiada znak CE.

Fot. 2. Kinety z zasuwą burzową to urządzenia które w skuteczny sposób blokują cofające się ścieki. Główną ich zaletą jest wyjmowana na powierzchnię klapa zwrotna. Fot. KARMAT (Skuteczna i bezpieczna instalacja kanalizacyjna)
Fot. 2. Kinety z zasuwą burzową to urządzenia które w skuteczny sposób blokują cofające się ścieki. Główną ich zaletą jest wyjmowana na powierzchnię klapa zwrotna. Fot. KARMAT

Gdzie montujemy?

Na wmontowanie zasuwy w instalację kanalizacyjną pozwalają m.in. kielichy i bose końce. W zależności od wymagań, warunków technicznych obiektu czy wreszcie kosztów, możliwych jest kilka wariantów montażu zaworów zwrotnych. Niezależnie jednak od lokalizacji musimy dopilnować, aby została zamocowana poza strefą przemarzania.
Montaż na zewnątrz budynku pozwoli na zabezpieczenie przed zalaniem jednego obiektu lub kilku obiektów. Od typu inwestycji (ochrona jednego lub paru budynków) zależy miejsce montażu zaworu oraz jego średnica. W przypadku mocowania zewnętrznego przy jednym budynku mamy najczęściej do czynienia z instalacją opartą na przewodach o średnicy 160 mm – oczywiście dopasowujemy taki sam przekrój zasuwy burzowej, mocujemy ją zwykle w studzience rewizyjnej na przykanaliku lub czasami w studzience zbiorczej. Natomiast mocowanie jedynie w studzience zbiorczej wskazane jest w przypadku zasuwy zabezpieczającej przed zalaniem kilka obiektów. Tu zawór będzie miał większą średnicę – min. 200 mm.

Fot. 3. Staufix Control – nowość na rynku polskim. Mechaniczny zawór przeciwzalewowy, który w przypadku przepływu zwrotnego emituje ostrzeżenie wizualne i akustyczne. Fot. KESSEL (Skuteczna i bezpieczna instalacja kanalizacyjna)
Fot. 3. Staufix Control – nowość na rynku polskim. Mechaniczny zawór przeciwzalewowy, który w przypadku przepływu zwrotnego emituje ostrzeżenie wizualne i akustyczne. Fot. KESSEL

Z kolei przy montażu wewnątrz obiektu możemy wybrać rozwiązanie zabezpieczające tylko jedno urządzenie lub cały budynek. W pierwszym przypadku zaawansowane metody ochrony nie są konieczne – narażona zalaniem jest np. tylko umywalka, wystarczy więc jedna zasuwa o średnicy 50 mm, łącząca się bezpośrednio z syfonem oraz z końcówką instalacji kanalizacyjnej. Jeśli jednak na poziomie gruntu lub w podpiwniczeniu zaplanowano kuchnię, łazienkę itp., których zalanie wiązałoby się z kosztownym remontem, mocujemy zawór na końcu głównego przewodu kanalizacyjnego (zwykle o średnicy 110 mm; na rurze poziomej lub pionowej). Poza tym zawór możemy zamontować w ciągu rur (zachowując spadek zdefiniowany zapisami normy PN-EN 13 564) lub na końcu przewodu kanalizacyjnego (np. przy miejscu wylewania ścieków do szamba).

PAMIĘTAJ!

Instalacja kanalizacyjna – błędy montażowe

Najczęściej popełnianymi błędami podczas montażu zasuw burzowych są:

  • zakopanie zamontowanej na rurze zasuwy razem z całą instalacją, bez zapewnienia odpowiedniego dostępu,
  • niedopilnowanie, aby tak jak cała sieć, tak i zawór zwrotny został usytuowany poza strefą przemarzania,
  • dobór mniejszej średnicy zaworu niż średnica rur, które zostały użyte spowoduje zmniejszenie średnicy przepływu prowadzonej instalacji,
  • montaż niesprawdzonego urządzenia, np. w domach jednorodzinnych – taniego i zazwyczaj wykonanego z materiałów złej jakości.

Co ciekawego na rynku?

Na rynku oprócz zaworów poziomych są również dostępne pionowe (np. gdy rura pionowa jest jedynym możliwym miejscem mocowania zasuwy) oraz wspomniane urządzenia o średnicy jedynie 50 mm dedykowane do mocowania przy umywalkach, zmywarkach itd. Tego rodzaju zasuwy projektuje się jako bardziej estetyczne, niejednokrotnie są bowiem widoczne, podobnie jak syfon. Interesującym rozwiązaniem są również zasuwy burzowe drenarskie, czyli takie, które mocujemy bezpośrednio na rurze karbowanej odprowadzającej wodę nagromadzoną w odwodnieniu zbudowanym wokół obiektu. Zawór w przewodzie drenarskim będzie ponadto zapobiegać przechodzeniu gryzoni przez instalację kanalizacyjną wewnątrz domu.

WAŻNE!

Typy zasuw burzowych

Generalnie zasuwy burzowe, czyli tzw. urządzenia przeciwzalewowe, dzielą się na kilka typów. Norma PN-EN 13564 wyróżnia 6 typów zasuw burzowych. Najpopularniejsze to:

  • Zasuwy burzowe typ 1 – są to urządzenia przeznaczone do zabudowy w przewodach poziomych, wyposażone w mechanizm automatycznego zamknięcia oraz mechanizm awaryjnego zamknięcia

  • Zasuwy burzowe typ 2 – są to urządzenia przeznaczone do zabudowy w przewodach poziomych, wyposażone w dwa mechanizmy automatycznego zamknięcia oraz mechanizm awaryjnego zamknięcia.

  • Zasuwy burzowe typ 3 – są to urządzenia przeznaczone do zabudowy
    w przewodach poziomych, wyposażone w mechanizm automatycznego zamknięcia uruchamiany za pośrednictwem energii zewnętrznej oraz mechanizm awaryjnego zamknięcia.

Dostępne są też zawory z dwiema klapami zwrotnymi, dzięki czemu cofanie się ścieków wskutek wzmożonych opadów itp. jest praktycznie niemożliwe. Producenci oferują przede wszystkim zasuwy mechanicznie reagujące na zmianę kierunku przepływu, ale także takie, których praca bazuje na siłowniku skomunikowanym z sondą umieszczoną w klapie (informacja o wystąpieniu przepływu zwrotnego – np. przy 80% wypełnienia przewodu – zgłaszana jest za pomocą alarmu, następnie automatycznie zamknięte zostają klapy zasuwy). Poza tym zasuwa burzowa może być wyposażona w dźwignię ręcznego zamknięcia klapy. Możliwość manualnego sterowania pozycją klapy przydaje się przede wszystkim podczas dłuższej nieobecności domowników w domu jednorodzinnym czy użytkowników.

Fot. 4. Na rynku dostępne są zasuwy burzowe przeznaczone do zamontowania na pionowych odcinkach kanalizacji. Fot. KARMAT (Skuteczna i bezpieczna instalacja kanalizacyjna)
Fot. 4. Na rynku dostępne są zasuwy burzowe przeznaczone do zamontowania na pionowych odcinkach kanalizacji. Fot. KARMAT

Inwestycja w jakość

Mimo iż zasuwy burzowe to nieskomplikowane urządzenia, aby skutecznie pełniły swoją rolę, muszą być wykonane z najlepszych jakościowo materiałów oraz prawidłowo zamontowane, tak aby instalacja kanalizacyjna wewnątrz domu działała bez zarzutu. Po pierwsze, element powinien służyć przez wiele lat bez konieczności wymiany. Po drugie, miejmy na uwadze, że zasuwa burzowa to w zasadzie jedyny element, który może ochronić właścicieli obiektu przed kosztownym remontem. Oglądając projekty domów, warto zwrócić uwagę na to czy instalacja kanalizacyjna to sprawdzony produkt renomowanej marki, który warto wybrać.

Fot. 5. Staufi x FKA – automatyczny zawór przeciwzalewowy Typ 3 do ścieków zawierających fekalia, wersja do montażu w posadzce. Fot. KESSEL (Skuteczna i bezpieczna instalacja kanalizacyjna)
Fot. 5. Staufi x FKA – automatyczny zawór przeciwzalewowy Typ 3 do ścieków zawierających fekalia, wersja do montażu w posadzce. Fot. KESSEL

Niebagatelne znaczenie ma tu wspomniana jakość materiałów. Z uwagi na środowisko pracy tworzywo sztuczne musi być odporne na wysokie temperatury cieczy oraz zawarte w ściekach środki chemiczne. Trwałości i wytrzymałości wymaga się również od uszczelek, to bowiem elementy, które – teoretycznie – najszybciej ulegają zużyciu. Ponadto wszelkie elementy metalowe muszą być wykonane ze stali nierdzewnej (np. chromoniklowej lub powlekanej galwanicznie, co zabezpieczy je przed skutkami długotrwałego kontaktu z agresywną cieczą).

Fot. 6. Zasuwy burzowe OTTIMA zapewniają bezpieczny odpływ do kanalizacji i równocześnie oferuje pewną ochronę przez przepływem zwrotnym. Fot. MARLEY (Skuteczna i bezpieczna instalacja kanalizacyjna)
Fot. 6. Zasuwy burzowe OTTIMA zapewniają bezpieczny odpływ do kanalizacji i równocześnie oferuje pewną ochronę przez przepływem zwrotnym. Fot. MARLEY

Rewizje kanalizacyjne

Elementami, o których nie możemy zapomnieć przy budowie domu i projekcie kanalizacji, są rewizje kanalizacyjne, nazywane często czyszczakami. Umożliwiają one przeprowadzanie okresowych przeglądów za pomocą kamer inspekcyjnych oraz czyszczenie kanalizacji. Z punktu widzenia konstrukcji rewizje to elementy kanalizacji zewnętrznej – swego rodzaju kształtki z zaślepką, odkrywanym deklem, po zdjęciu którego pracownik przeprowadzający przegląd może dostać się do poziomów lub pionów kanalizacyjnych. Klapa zwrotna, w którą również mogą być wyposażone czyszczaki, sprawia, że nawet wskutek bardzo silnych opadów deszczu woda nie będzie cofała się do budynku. Jednocześnie uniemożliwia przedostawaniu się gryzoni do wnętrza.
Co istotne, również zasuwy burzowe mogą pełnić funkcję rewizji odcinka kanalizacyjnego. Warunkiem prawidłowej pracy urządzenia oraz spełnienia jego funkcji ochronnych jest prawidłowe serwisowanie.

WAŻNE!

Przyczyny powstawania przepływu zwrotnego:

  • Silne (ponadprzeciętne) opady powodujące spiętrzenie w kanale
  • Zatkanie, pęknięcie rury lub uszkodzenie kanału
  • Awaria pompy, jeśli system odwadniania jest podłączony do przepompowni
  • Przelanie odbiornika ścieków (staw lub rzeka), ponieważ na terenach leżących niżej odprowadzanie jest niemożliwe
  • Odcięcie lub obejście kanału z powodu prac naprawczych
  • Zwiększony odpływ ścieków, przykładowo podczas płukania kanałów, odprowadzania wody gaśniczej lub dodatkowych, pierwotnie nieprzewidzianych podłączeń do sieci kanalizacyjnej kanału.

Miejsce montażu rewizji

Aby czyszczaki spełniamy swoją podstawową funkcję, należy je prawidłowo zaprojektować, tzn. rozmieścić w miejscach szczególnie narażonych na zatory. Jednocześnie ich lokalizacja powinna zapewniać dostęp do każdego fragmentu kanalizacji. Aby ustalić odległości pomiędzy poszczególnymi elementami, należy kierować się średnicą przewodów. Rozstaw rewizji może być większy jeśli większa jest też średnica rur. Czyszczaki montuje się przede wszystkim na długich podejściach kanalizacyjnych – gdy podejście jest dłuższe niż 1 m w przypadku, kiedy jest to miska ustępowa i 3 m dla pozostałych urządzeń. Poza tym w przypadku pionów kanalizacyjnych zaleca się zamocowanie rewizji ok. 0,5 m nad podłogą (z deklem w kierunku pomieszczenia, nie ściany), powyżej przejścia z pionu w poziom i powyżej odsadzki na pionie, na poziomach – w miejscach kaskad kanałowych i na zakończeniach dłuższych odcinków. Na długich odcinkach rewizję montujemy w odległościach nie większych niż 15 m.

Fot. 7. Rewizje kanalizacyjne umożliwiają przeprowadzanie okresowych przeglądów za pomocą kamer inspekcyjnych oraz czyszczenie kanalizacji. Fot. MARLEY (Skuteczna i bezpieczna instalacja kanalizacyjna)
Fot. 7. Rewizje kanalizacyjne umożliwiają przeprowadzanie okresowych przeglądów za pomocą kamer inspekcyjnych oraz czyszczenie kanalizacji. Fot. MARLEY

Rewizja kanalizacyjna to prosty, wykorzystywany od lat produkt. W systemach podposadzkowych zastosowanie znajdują przede wszystkim rewizje płytowe, np. ze stali nierdzewnej lub kwasoodpornej, zbudowane z okrągłego korpusu, pokrywy, uszczelki zabezpieczającej przed dostaniem się wody i nieprzyjemnych zapachów oraz śruby mocującej. W przypadku budynków użyteczności publicznej czy domów mieszkalnych chętnie wykorzystuje się rewizje pod wypełnienie płytkami, dzięki czemu element ten staje się niemal niewidoczny.
Niezależnie od rodzaju inwestycji, nie możemy zapomnieć o zapewnieniu dostępu do instalacji kanalizacyjnej. Niektórzy producenci w swoich zaleceniach wspominają o konieczności otwarcia pokrywy rewizyjnej raz na pół roku, inni sugerują dokonywanie przeglądu i w razie potrzeby czyszczenia min. co miesiąc. Dzięki temu na bieżąco będziemy mogli kontrolować stan uszczelek, drożności zasuwy oraz czystości przewodów. Jeśli stan klap zwrotnych, uszczelek, pokrywy, klap czy innych elementów będzie budził nasze zastrzeżenia, pamiętajmy o ich wymianie.

Rys. 1. Według normy PN EN 12056-4 pomimo przeprowadzenia doboru urządzenia zgodnie z obowiązującymi zasadami techniki oraz przy dołożeniu wszelkiej staranności podczas eksploatacji, może wystąpić przepływ zwrotny. KESSEL (Skuteczna i bezpieczna instalacja kanalizacyjna)
Rys. 1. Według normy PN EN 12056-4 pomimo przeprowadzenia doboru urządzenia zgodnie z obowiązującymi zasadami techniki oraz przy dołożeniu wszelkiej staranności podczas eksploatacji, może wystąpić przepływ zwrotny. KESSEL
Rys. 2. Przy wyborze zaworu przeciwzalewowego duże znaczenie ma dokonanie rozróżnienia pomiędzy ściekami zawierającymi fekalia i ściekami bez fekaliów. a. W przypadku przewodów odprowadzających ścieki zawierające fekalia nie zaleca się stosowania zaworów zwrotnych z zamykaniem mechanicznym (klapy swobodnie zawieszone). b. Klapy na przewodach do ścieków zawierających fekalia są w normalnym stanie zawsze otwarte (swobodny przepływ przez rurę). W razie przepływu zwrotnego następuje zamknięcie. KESSEL (Skuteczna i bezpieczna instalacja kanalizacyjna)
Rys. 2. Przy wyborze zaworu przeciwzalewowego duże znaczenie ma dokonanie rozróżnienia pomiędzy ściekami zawierającymi fekalia i ściekami bez fekaliów. a. W przypadku przewodów odprowadzających ścieki zawierające fekalia nie zaleca się stosowania zaworów zwrotnych z zamykaniem mechanicznym (klapy swobodnie zawieszone). b. Klapy na przewodach do ścieków zawierających fekalia są w normalnym stanie zawsze otwarte (swobodny przepływ przez rurę). W razie przepływu zwrotnego następuje zamknięcie. KESSEL
Rys. 3. Należy odwadniać przez urządzenie przeciwzalewowe wyłącznie miejsca odpływu rzeczywiście zagrożone przepływem zwrotnym. Nie należy go montować bezpośrednio na głównym przewodzie odprowadzającym. KESSEL (Skuteczna i bezpieczna instalacja kanalizacyjna)
Rys. 3. Należy odwadniać przez urządzenie przeciwzalewowe wyłącznie miejsca odpływu rzeczywiście zagrożone przepływem zwrotnym. Nie należy go montować bezpośrednio na głównym przewodzie odprowadzającym. KESSEL

WAŻNE!

Jakie pomieszczenia są narażone na zalanie:

Na zagrożenie cofającymi się ściekami narażone są przede wszystkim:

  • pomieszczenia znajdujące się pod maksymalnym poziomem studzienek,
  • budynki posiadające zbiorniki bezodpływowe połączone z instalacją wewnętrzną,
  • pomieszczenia na niższych poziomach podłączone do sieci kanalizacyjnej w budownictwie wielopoziomowym w wyniku zatoru pionu kanalizacyjnego,
  • budynki znajdujące się w strefie zalewania.

O czym należy pamiętać podczas prowadzenia instalacji kanalizacyjnej

Instalacja kanalizacyjna musi poprawnie działać w całym domu czy budynku. Podstawą, aby instalacje kanalizacyjne działały poprawnie jest jest to, aby urządzenia zostały podłączone we właściwy sposób do pionów kanalizacyjnych. Dwie najważniejsze kwestie to, aby podłączenie odbywało się jak najkrótszą drogą oraz aby zachować odpowiedni spadek. W przypadku miski ustępowej, nie dłuższe niż 1 metr, a spadek powinien wynosić minimum 2 procent.

Przybory sanitarne, czyli np. wspomniana wcześniej miska ustępowa czy tez umywalka itp.). odprowadzają ścieki kanalizacją wewnątrz domu do kanalizacji zewnętrznej lub też do przydomowej oczyszczalni ścieków. Ważne, aby pamiętać, że każda miska ustępowa powinna mieć osobne podejście pod pion kanalizacyjny poniżej pozostałych.

Poziomy i piony kanalizacyjne

Piony kanalizacyjne wykonane z tworzyw sztucznych powinny być prowadzone w  bruzdach ściennych ze względu na możliwy hałas i odgłosy w momencie, kiedy odbywać się będzie spływ ścieków. Natomiast poziomy kanalizacyjne prowadzone są zwykle po wierzchu.

Normy jakim powinny odpowiadać nowoczesne instalacje kanalizacyjne oraz budynki i obowiązek stosowania takich urządzeń określa Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. nr 75, poz. 690). Oto cytat: § 124. Skanalizowanie piwnic i innych pomieszczeń w budynku, położonych poniżej poziomu, z którego krótkotrwale nie jest możliwy grawitacyjny spływ ścieków, może być wykonane pod warunkiem zainstalowania w miejscach łatwo dostępnych urządzeń przeciwzalewowych, o konstrukcji umożliwiającej ich szybkie zamknięcie ręczne lub samoczynne, a w budynkach użyteczności publicznej – zamknięcie samoczynne.

Iwona Bortniczuk
Na podstawie materiałów firm: Karmat, Capricorn, Marley, Kessel

«
»

Dodaj komentarz