Wentylatory dachowe stanowią urządzenia, które znajdują zastosowanie w pomieszczeniach o różnej kubaturze. Stąd też często uwzględnia się je w magazynach, w supermarketach, czy też w halach produkcyjnych i w pawilonach handlowych. Jednak dostępne na rynku wentylatory dachowe, przeznaczone są również do montażu w obiektach mieszkalnych.

Cechy wentylatorów
Jako cechy dostępnych na rynku wentylatorów dachowych, wymienia się przede wszystkim, dużą wydajność przepływu przy obniżonym poziomie hałasu. Nie bez znaczenia pozostają również walory o charakterze estetycznym.
Standardowe wentylatory dachowe, przeznaczone do ogólnego stosowania, używane są do przetłaczania czynników nie zanieczyszczonych i nie lepiących się. Obudowa urządzeń wykonana jest z blachy stalowej, malowanej proszkowo. Celem oddzielenia silnika od przepływającego czynnika, przewidziano specjalną komorę. Konstrukcja wentylatorów, najczęściej bazuje na wirnikach bębnowych, których zaletą jest cicha praca oraz duża wydajność.
W niektórych modelach przewidziano wirniki promieniowe. Co prawda, w porównaniu z wirnikami bębnowymi, są one głośniejsze, to jednak zwraca się uwagę na większą odporność na zanieczyszczenia. Kluczową cechą jest również możliwość pracy ciągłej. Wentylatory osiowe stanowią dobre rozwiązanie w miejscach, gdzie konieczne jest zapewnienie dużej ilości wymienianego powietrza. Jako zaletę modeli tego typu, wymienia się niski pobór energii oraz niewielką masę, stąd też częsta instalacja wentylatorów osiowych obejmuje dachy wykonane z płyty warstwowej. Wentylatory dachowe zaleca się stosować w pomieszczeniach, gdzie konieczne jest usuwanie powietrza zanieczyszczonego gazami korodującymi.
Budowa
Dostępne na rynku wentylatory, w zależności od modelu, wykonane są z poziomym lub pionowym wypływem powietrza. Pomimo tego, że poszczególne modele urządzeń, różnią się między sobą konstrukcją i przeznaczeniem, można w nich wyróżnić pewne stałe elementy. Przede wszystkim jest to silnik elektryczny, podstawa wentylatora, koło wirnikowe, osłona wirnika i osłona górna oraz podstawa silnika. Jakie zatem materiały stosowane są w budowie wentylatorów dachowych? Otóż, w zależności od modelu, używa się aluminium, blachę ocynkowaną ogniowo lub laminat poliestrowo-szklany. Bardzo często zastosowanie znajduje blacha chromoniklowa. W niektórych modelach elementy złączne wykonane są ze stali nierdzewnej. Podkreśla się, że dzięki konstrukcji bazującej na laminacie poliestrowo-szklanym, zyskuje się zmniejszenie ciśnienia akustycznego przy zdecydowanie wyższej wydajności i podciśnieniach roboczych wentylatora. Silnik najczęściej umieszczony jest w ciągu czynnika tłoczącego. W niektórych modelach przewidziano kołnierze z otworami do mocowania na podstawie dachowej. Dobierając wentylator zwróćmy uwagę na możliwość jego współpracy z regulatorami prędkości obrotowej.

Wirniki i silniki
W dostępnych na rynku wentylatorach dachowych, najczęściej uwzględnia się wirniki z łopatkami wygiętymi do tyłu. Materiał, z którego wykonane są wirniki, zależny jest od wydajności pompy. Stąd też w mniejszych urządzeniach, wirniki wykonane są z tworzywa sztucznego, zaś w modelach o większej wydajności, bazuje się na aluminium lub na stali lakierowanej proszkowo. W większości modeli koło wirnikowe osadzone jest bezpośrednio na obudowie silników.
W większości wentylatorów dachowych, przewiduje się silniki z obudową wirującą. Przydatne rozwiązanie stanowi możliwość regulowania obrotów. Obudowy silników, w zależności od modelu, cechują się stopniem ochrony od IP 44 do IP 57. Bezpieczeństwo użytkowania z pewnością poprawi izolacja klasy B lub F. Jest ona uzyskana dzięki dodatkowej impregnacji, która zapewnia ochronę przed wilgocią. Istotną rolę odgrywają również zabezpieczenia, chroniące silnik przed przegrzaniem. Bazują one na termokontaktach typu bimetalicznego, wyprowadzonymi na końcówki silnika. Wybierając wentylator dachowy zwróćmy również uwagę na szczelność puszki łączeniowej silnika.
Podstawy dachowe
Podstawy dachowe stanowią elementy nośne wentylatorów. W zależności od modelu, pozwalają one na montaż urządzeń o przekroju kołowym lub kwadratowym. Typowe podstawy wykonane są z blachy stalowej, która zabezpieczona jest powłoką ochronną. Jako materiały może być również zastosowana stal kwasoodporna lub ocynkowana czy też tworzywo sztuczne (np. laminat). Standardowy kołnierz składa się z płaszcza nośnego oraz z kanału wyposażonego w standardowe przyłącza. Dostępne są również modele z przepustnicą lub z lejem wlotowym zabezpieczonym siatką. W razie potrzeby nabyć można podstawy do dachów skośnych o dowolnym kącie. Niektóre wersje podstaw wykonane są z blachy stalowej galwanizowanej. Od wewnątrz zastosowanie znalazła warstwa z pianki, zapobiegająca skraplaniu się pary wodnej. Podstawy tego typu najczęściej znajdują zastosowanie w instalacjach oddymiających lub w miejscach, gdzie występują wysokie temperatury. W razie potrzeby, pamiętajmy o wspomnianych już podstawach tłumiących czy też o tłumikach opływowych.
Wentylatory przeciwwybuchowe
Do wentylacji pomieszczeń, gdzie istnieje ryzyko wybuchu pożaru, w efekcie unoszenia mieszaniny wybuchowej, przeznaczone są wentylatory dachowe przeciwwybuchowe. Niektóre modele urządzeń tego typu, wykonane są ze specjalnego kompozytu poliestrowego, który dodatkowo wzmocniony jest zbrojeniem, bazującym na materiałach o niskim poziomie rezystancji elektrycznej. Tym sposobem zyskuje się dobry przepływ ładunku elektrostatycznego. Zwraca się uwagę, na takie dobranie materiałów, dzięki któremu nie ma potrzeby malowania wentylatorów. Elementy montażowe układu wirującego oraz te, które skręcone są z podstawą dachową, dodatkowo wzmacnia się pierścieniami stalowymi. Pierścienie tego typu uwzględnia się we wnętrzu konstrukcji laminowanej. Ze względu na to, że nie mają one kontaktu z powietrzem atmosferycznym, zmniejsza się ryzyko wystąpienia korozji. W wentylatorach przeciwwybuchowych część elektryczną stanowi silnik ze wzmocnioną obudową, zaś częścią mechaniczną, oprócz obudowy, jest wirnik, odpowiednio wyważony zarówno statycznie jak i dynamicznie. Istotną rolę odgrywa bowiem konieczność bezdrganiowej pracy układu.
W razie potrzeby warto uwzględnić urządzenia z rodziny wentylatorów w wykonaniu kwasoodpornym. Stanowią one dobre rozwiązanie, szczególnie w miejscach, gdzie będą przetłaczane substancje żrące. Wentylatory tego typu zostały zaprojektowane z myślą o pracy w najtrudniejszych warunkach. Stąd też uwzględniono w nich wirniki bębnowe, które z jednej strony, cechują się cichą pracą, zaś z drugiej, są odporne na zanieczyszczenia mechaniczne. W urządzeniach tego typu czynnik przepływający może mieć temperaturę mieszczącą się w zakresie od -25ºC do 60ºC. Temperatura otoczenia powinna natomiast wynosić od -15ºC do 40ºC Jednak jeżeli jest to konieczne, producenci mogą wykonać urządzenie pracujące w innym przedziale temperaturowym. Obudowa wykonana jest z materiału kwasoodpornego. W zależności od modelu silnik zasilany jest jedną lub trzema fazami.
Wybieramy wentylator
Dobierając wentylator dachowy warto na początku określić rodzaj pomieszczenia i instalacji, gdzie będzie on pracował. Kluczową rolę odgrywa obliczenie wymaganej wydajności oraz spadków ciśnienia na instalacji. W następnej kolejności obliczamy spręż dyspozycyjny. Na podstawie tych parametrów, za pomocą charakterystyki przepływowej, dobierany jest wentylator.
Jeżeli wentylator przystosowany jest do pracy ciągłej, zwróćmy uwagę, aby miał on zapewnioną ochronę przed zjawiskami, które negatywnie wpływają na urządzenie podczas postoju. W szczególności chodzi o intensywne opady deszczu czy też o oblodzenia.

Wybierzmy odpowiedni sposób zasilania wentylatora. Stąd też w tym zakresie, mamy do wyboru silniki jedno- oraz trójfazowe. Pamiętajmy również o takich parametrach jak wielkość poboru prądu, ilość obrotów wirnika na minutę oraz poziom hałasu. Jeżeli zależy nam na cichej pracy wentylatora, zadbajmy o podstawy tłumiące oraz o tłumiki. Ich zadaniem jest przechwytywanie drgań i zminimalizowanie hałasu, co jest osiągnięte, dzięki specjalnym materiałom dźwiękoszczelnym. Chcąc zminimalizować poziom hałasu wentylatora dachowego możemy również zastosować cokoły tłumiące. Są one przeznaczone bezpośrednio do montażu na dachach płaskich. Zadaniem cokołu jest tłumienie hałasu, który rozprzestrzenia się od części wlotowej wentylatora do pomieszczeń wentylowanych. Kanały, uwzględnione w cokołach, przyłączane są do ścian zewnętrznych z uwzględnieniem kierunku wirowania strugi powietrza, wpływającej do otworu wlotowego wentylatora. Takie rozwiązanie, wraz z wewnętrzną kierownicą ruchu powietrza, pozwala na zminimalizowanie strat ciśnienia na wlocie. Cokoły wyłożone są materiałem dźwiękoizolacyjnym, stąd też zmniejszony jest hałas strony ssącej wentylatora od wewnątrz pomieszczenia wentylowanego. Jako zalety takiego rozwiązania wymienia się również możliwość wentylowania pomieszczeń, które znajdują się w różnych pionach wentylacyjnych budynków mieszkalnych. Dużą popularnością cieszą się wentylatory wielobiegowe. Ich istotną cechą jest możliwość dostosowania do wymagań pomieszczenia i warunków zewnętrznych. Jakie inne parametry funkcjonalne decydują o cechach wentylatorów dachowych? Przede wszystkim istotny jest spręż dyspozycyjny. Można powiedzieć, że stanowi on spadki ciśnienia w instalacji, które musi pokonać wentylator po to, aby odprowadzać i doprowadzać powietrze. Nie mniej ważnym parametrem jest również wydajność wentylatora, czyli ilość powietrza odprowadzonego w określonej jednostce czasu.
Automatyka i sterowanie wentylatorów

Najprostsze urządzenia do sterowania wentylatorami dachowymi, stanowią skrzynki zasilające. Współpracują one z wentylatorami jednobiegowymi, dwubiegunowymi oraz przeciwwybuchowymi. Istotna jest w urządzeniach tego typu przestrzeń oraz proste podłączenie i obsługa. O wielkości skrzynki zasilającej decyduje ilość wentylatorów do niej podłączonych. Budowa najprostszych urządzeń zasilających, bazuje na wyłączniku głównym, zabezpieczeniu nadprądowym oraz na stycznikach i na przekaźnikach. Oprócz tego zastosowanie znajdują lampki sygnalizacyjne, informujące o stanie pracy urządzenia. Zwróćmy uwagę, że pomimo prostej budowy, urządzenia tego typu, cechują się niezawodnością i bezpieczeństwem użytkowania. W jaki sposób? Otóż, dzięki aparaturze, umieszczonej w oddzielnych komorach. Dodatkową ochronę zapewnia również specjalna osłona. Na zewnątrz obudowy dostępne są dźwignie napędów, pokrętła oraz aparatura sygnalizacyjna. Wszystkie połączenia wewnętrzne są całkowicie osłonięte i zabezpieczone. Tym sposobem prace serwisowe i konserwacyjne mogą być bezpiecznie prowadzone. Bardziej zaawansowane układy stanowią systemy automatyki, które odpowiedzialne są za sterowanie wentylatorów w oparciu o czynniki takie jak temperatura powietrza czy też wilgotność. Cykl pracy wentylatora może również bazować na określonych przedziałach czasowych, zdefiniowanych przez użytkownika.
Damian Żabicki
Dodaj komentarz
Musisz się zalogować, aby móc dodać komentarz.