Pompy i przepompownie do ścieków

Nowoczesne pompy wyróżnia wiele cech. Zwraca się uwagę na cichą pracę, wydajność, zastosowanie trwałych materiałów i montaż nie wymagający użycia specjalistycznych narzędzi.

Zacznijmy od pomp zatapialnych. O przeznaczeniu konkretnego modelu pompy decyduje przede wszystkim jej konstrukcja. Stąd też modele z wielołopatkowym wirnikiem są używane nie tylko do pompowania wody ale również roztworów, gnojowic, fekaliów oraz cieczy zanieczyszczonych gazujących i nie zawierających wytrąceń abrazyjnych o średnicy większej niż 6 mm. Urządzenia tego typu niejednokrotnie są używane do pompowania zanieczyszczeń włóknistych. Pompy, których konstrukcja bazuje na wielołopatkowym wirniku zamkniętym sprawdzają się przy pracy z wodą oraz cieczami czystymi lub lekko zabrudzonymi. Jeżeli chcemy pompować substancje gazujące o średnicy do 30 mm warto zadbać o pompę z wirnikiem wielołopatkowym, jednostronnie otwartym o przepływie swobodnym. W niektórych modelach przewidziano urządzenie rozdrabniające, dzięki któremu jest możliwe pompowanie cieczy zanieczyszczonych ciałami długowłóknistymi. Odpowiednie rodzaje pomp są oferowane do pracy z substancjami agresywnymi chemicznie. Chodzi również o media, które się ścierają lub pracują w strefach wybuchowych. Pompy zatapialne znajdują zastosowanie przede wszystkim w przepompowniach, studzienkach zbiorczych i oczyszczalniach ścieków. Urządzenia tego typu bardzo często uwzględnia się przy odwadnianiu budynków i gruntów. Pomp zatapialnych używa się przy transportowaniu ścieków agresywnych, komunalnych i przemysłowych, łącznie z substancjami, które zawierają materiały długowłókniste. Szlamy wydzielające i nie wydzielające gaz, a także woda: deszczowa, powodziowa i rzeczna to substancje, które bardzo często są transportowane właśnie za pomocą pomp zatapialnych. Budowa typowej pompy zatapialnej bazuje na monoblokowym zatapialnym agregacie. Można go nabyć jako stacjonarny lub przenośny. W konstrukcji urządzeń przewidziano wirniki typu otwartego, jednokanałowe lub wielokanałowe.

Pompy do osadów i szlamu

Interesujące rozwiązanie stanowią nie zatykające się pompy zatapialne. W zależności od modelu urządzenia tego typu zyskują wysokość tłoczenia mieszczącą się pomiędzy 3 a 29 m. Konstrukcja niektórych pomp uwzględnia wymienialne płytki ścieralne, które są pokryte kauczukiem nitrylowym. Takie rozwiązanie ma na celu optymalizowanie sprawności pompy. Z pewnością przydadzą się również cynkowe anody zapewniające ochronę przed zasoloną cieczą. Producenci oferują modele wykonane z aluminium i żeliwa lub ze stali szlachetnej. W konstrukcji niektórych urządzeń przewidziano automatyczne wyłączniki termiczne z późniejszym włączeniem dla zabezpieczenia silników. Zwróćmy uwagę na modele, które są całkowicie wykonane ze stali nierdzewnej. Moc urządzeń tego typu osiąga od 4,5 do 7,5 kW, osiągając wydajność mieszczącą się pomiędzy 95 a 1325 l/min. Spektrum zastosowania nie zatykających się pomp zatapialnych jest bardzo obszerne.Urządzenia tego typu sprawdzają się przede wszystkim w miejscach, gdzie jest konieczne pompowanie płynów zawierających cząstki stałe. Może to być na przykład przesiewanie i klasyfikacja składników.

 

Warto podkreślić, że pompy tego typu są nieodzownym elementem przemysłu betoniarskiego, morskiego, oczyszczalni ścieków i procesów technologicznych związanych z przygotowaniem żywności. Najczęściej są to urządzenia bazujące na wirniku typu Vortex. Dobierając materiały i poszczególne rozwiązania konstrukcyjne zwraca się przede wszystkim uwagę na odporność na korozję i ścieranie.

Pompy przeponowe

Odpowiednią pompę dobierzemy do odprowadzania gęstych cieczy, które zawierają materiały ścierne lub ciała stałe. Urządzenia tego typu są stosowane w przemyśle przetwórczym i spożywczym do pompowania miąższu pomidorowego i owocowego, a także soków oraz dżemów a w zootechnice i rolnictwie do transportowania odpadów z uboju, ciekłych pasz, nawozów i szlamu. Pompy przeponowe sprawdzają się w budownictwie, np. przy odwadnianiu wykopów czy też czyszczeniu studni. Zastosowanie obejmuje również kopalnie, w tym prace związane ze wspomaganiem napraw wodociągów i kanałów ściekowych. W konstrukcji pomp jest istotne szerokie przejście dla ciał stałych oraz możliwość pracy na suchoobiegu.

Pompy samozasysające

Pompy samozasysające sprawdzają się w trudnych warunkach pracy. Stąd też ich zastosowanie obejmuje przede wszystkim instalacje odpowiedziane za odprowadzanie ścieków komunalnych i przemysłowych. Urządzeń tych używa się przy transportowaniu silnie zanieczyszczonych wód powierzchniowych, a także nawodnionych osadów, łącznie z substancjami zawierającymi cząstki stałe. Dla pompy samozasysającej nie jest problemem transportowanie na przykład substancji zawierających drewno, folię, puszki, butelki itp. Nabyć można modele z dodatkowymi elementami statycznymi, które pozwalają na rozdrabnianie ciał stałych poprzez obrotowy ruch wirnika. Przydatne rozwiązanie stanowi otwór rewizyjny umieszczony od strony ssania. Jest on zamknięty demontowalną pokrywą. To właśnie dzięki niemu zyskuje się natychmiastowy dostęp do wirnika chociażby celem jego odblokowania. Pompy samozasysające nie muszą być zanurzone w tłoczonej cieczy. Stąd też w razie potrzeby w prosty sposób wykonuje się konserwację urządzenia. Miejsce pracy pompy można zmienić bez konieczności demontażu instalacji. Układ przewodu, zarówno ssącego, jak i tłocznego, jest całkowicie otwarty. Samozasysanie może być przeprowadzone przy całkowicie otwartym układzie rurociągów bez zaworów zwrotnych po stronie ssącej. Efekt ten uzyskuje się również w sytuacji kiedy korpus pompy jest tylko częściowo wypełniony cieczą a przewód ssący całkowicie pusty. W razie potrzeby urządzenia można łączyć równolegle lub szeregowo.

Pompy z wirnikiem zamkniętym

Pompy z wirnikiem zamkniętym znajdują zastosowanie przy odwadnianiu wykopów, szybów i tuneli. Urządzenia tego typu bardzo często są używane w procesach związanych z nawadnianiem upraw rolniczych czy też obniżaniem lustra wody gruntowej. Nabyć można modele zasilane jedno- lub trójfazowo. Istnieje możliwość sterowania za pomocą regulatora pływakowego. Korpus pompy jest najczęściej wykonany z żeliwa. Na wlocie urządzenia przewiduje się kosz ssawny z otworami. Należy podkreślić, że pompy z wielokanałowym wirnikiem zamkniętym są w stanie odprowadzać wodę czystą lub zabrudzoną. Transportowany materiał może zawierać elementy stałe o granulacji do 8 mm bez gazów i substancji włóknistych. Urządzenia tego typu są nieodzownym elementem instalacji odpowiedzialnych za odprowadzanie wody technologicznej, chłodniczej, drenażowej i deszczowej.

Przepompownie ścieków

Gdzie uwzględnia się przepompownie ścieków? Są one niezastąpione w miejscach, w których wykonanie kanalizacji grawitacyjnej może napotkać trudności. Utrudnienia w tym zakresie wynikają na przykład z niekorzystnego ukształtowania terenu, budowy geologicznej czy też rozproszonej zabudowy. Przepompownie uwzględnia się w miejscach oddalonych od kolektorów kanalizacyjnych. Są to więc indywidualne posesje,gospodarstwa rolne, osiedla jednorodzinne, a także zakłady przemysłowe. W miejscach tych kluczową rolę odgrywa zatem kanalizacja ciśnieniowa. Przepompownie ścieków sprawdzają się przy transportowaniu ścieków na większe odległości czy też na wyższy poziom. Systemy tego typu sprawdzają się przy przepompowywaniu ścieków bytowo-gospodarczych, wód drenażowych i opadowych oraz ścieków przemysłowych do kolektorów zbiorczych lub wprost do oczyszczalni ścieków. Wysoka sprawność układu tłocznego, poprawa bilansu tlenowego ścieków czy też niewielkie przekroje przewodów tłocznych to tylko podstawowe zalety przepompowni ścieków. Przewody tłoczne instaluje się na głębokości od 0,8 m do 1,5 m. W systemach kanalizacyjnych przepompownie są stosowane jako instalacje pośrednie, strefowe i centralne.

W przepompowniach istotną rolę odgrywają urządzenia zasilające i sterujące. Mają one za zadanie automatyczne kontrolowanie pracy pomp. Obudowy rozdzielni cechują się najczęściej drugą klasą ochronności. Materiał wykonania stanowi niepalne tworzywo sztuczne. W niektórych obudowach rozdzielni przewidziano zespolony fundament. We wnętrzu umieszczono elementy rozdzielające i sterujące. Sterowanie nie stanowi skomplikowanego układu elektrycznego. Najczęściej bazuje on na obwodzie przekaźnikowym. Informacje wejściowe do załączania są uzyskane poprzez pomiar poziomu ścieku w zbiorniku, przeprowadzany za pomocą wyłączników pływakowych. Użytkownik może wybrać pomiędzy ręcznym a automatycznym sterowaniem. Praca pomp jest sygnalizowana, podobnie jak i występujące awarie. Mierzy się przy tym czas pracy urządzeń. Celem zapewnienia bezawaryjnej pracy i wczesnej diagnostyki jest przeprowadzany ciągły pomiar prądu pobieranego przez pompy. Istotną rolę odgrywają również zabezpieczenia termiczne silników. Jest również kontrolowane napięcie zasilające rozdzielnię. W konstrukcji niektórych systemów sterowania przepompowni przewidziano zewnętrzną sygnalizację akustyczną i optyczną. Układ sterowania ma zapewnioną ochronę przeciwprzepięciową. Jeżeli przepompowania ma współpracować z innymi urządzeniami przydatne okażą się bezpotencjałowe wyjścia sygnalizacyjne. Jest również istotna ochrona przeciwporażeniowa realizowana przez wyłączniki różnicowo-prądowe. Pompa, jak wiadomo, jest urządzeniem przeznaczonym do wytworzenia różnicy ciśnień pomiędzy stroną ssawną (wlotem do pompy) a tłoczną (wylotem z pompy). Tym sposobem jest możliwy transport cieczy lub osadów. Podczas pracy pompy ciecz jest przekazywana siłą mechaniczną przez wirnik, tłok lub membranę. Mówi się więc o sprężaniu cieczy. Przy wyborze odpowiedniej pompy jest ważne kilka parametrów. Przede wszystkim kluczową rolę odgrywa wydajność (Q). Mierzy się ją w objętości przepompowanej cieczy na jednostkę czasu. Parametr ten jest wyrażany w litrach na sekundę. Nie mniej ważna pozostaje wysokość podnoszenia lub maksymalne ciśnienie (H), które mierzy się w metrach słupa wody, a w układzie SI w paskalach. Rzecz jasna kluczowym parametrem pracy pompy jest moc obliczana jako iloczyn wysokości podnoszenia i wydajności.

Damian Żabicki