Analizatory spalin w wersji mobilnej

Intuicyjna obsługa, mobilność, komunikacja z komputerem lub smartphonem – oblicze analizatorów spalin zmieniło się diametralnie w ciągu ostatnich kilku lat. Urządzenia nadal informują o prawidłowej pracy systemu grzewczego i kontrolują, czy mieszanina gazów i powietrza utrzymuje się na prawidłowym poziomie, znacznie oszczędzając przy tym czas instalatora.

Fot. 1. Informacje dotyczące pomiarów mogą być wysłane z analizatora to inne urządzenia mobilnego, jak komputer PC, laptop, tablet lub smartphone.

Czego oczekujemy od systemu grzewczego? Przede wszystkim efektywnej pracy, bezawaryjności, a także – generowania oszczędności. Aby wszystkie te punkty można było uznać za spełnione, konieczne jest regularne weryfikowanie stopnia zużycia energii, parametrów oraz emisji spalin. Analizatory spalin są w tym temacie nie do zastąpienia. Ważne jest, aby urządzenie w zasadzie „pracowało za nas”, sygnalizowało problemy i automatycznie udostępniało wyniki.

Analizator spalin, czyli urządzenie pozwalające określić podstawowe parametry gazów spalinowych, jest przeznaczony do stosowania przy uruchamianiu oraz bieżącej eksploatacji kotłów (np. w małych, średnich i dużych kotłowniach, opalanych różnymi paliwami, jak gaz i olej opałowy; na rynku dostępne są również urządzenia uniwersalne, dedykowane do wszystkich rodzajów kotłów). Analizatory powinny spełniać normy dla pomiarów O2, temperatury, ciągu kominowego, określenia stężenia oraz dla pomiarów stężenia CO, różne w przypadku poszczególnych modeli, np. PN-EN 50379-2 czy też PN-EN 50379-3. Dopiero wtedy mogą być dopuszczone do używania w ocenianiu działania urządzeń grzewczych. Pamiętajmy, że wypełnienie norm powinno być stwierdzone przez niezależną jednostkę certyfikującą oraz, że nawet taki dokument nie zwalnia instalatorów od przeprowadzania kalibracji urządzenia podczas okresowych przeglądów. Przed zakupem warto również sprawdzić, jaka jest żywotność urządzenia. Żywotność cel CO i O2 wynosi teraz nawet 6 lat (przy gwarancji do 4 lat) – dla użytkownika oznacza to mniejsze wydatki na serwis i eksploatację analizatora. Czas pracy urządzenia zależy od rodzaju zastosowanego akumulatora. Litowo-jonowy akumulator zapewnia 8 do 10 godzin nieprzerwanej pracy, akumulatory NiMH zazwyczaj nieco krótszy. Istotnym usprawnieniem jest możliwość pracy urządzenia podczas ładowania akumulatora.

REKLAMA

Fot. 2. Niewielkie rozmiary analizatorów umożliwiają dostęp oraz wykonanie pomiarów w trudno dostępnych miejscach.

Pomiary od A do Z

W wyposażeniu analizatorów znajdziemy m.in. trwałą obudowę odporną na uszkodzenia mechaniczne (zwróćmy uwagę na wysoką klasę szczelności, np. IP 40) oraz najczęściej gumowe etui ochronne z magnesami. Wiele modeli posiada czteroklawiszową klawiaturę zapewniającą intuicyjną obsługę urządzenia. Konstrukcja nowoczesnych urządzeń przewiduje montaż dwóch sensorów najczęściej z czujnikiem elektrochemicznym, O2 i CO, które określają dane parametry spalin, jak stężenie O2, CO i CO2, parametru lambda oraz sprawności kotła. Sonda podłączana jest do analizatora poprzez szybkozłączkę. W przypadku pomiaru spalin oprócz sensora CO i O2 możliwe jest podłączenie również innych (np. tlenków azotu), dzięki czemu analizator staje się urządzeniem wielofunkcyjnym. Ważne, aby analizator umożliwiał nam pomiar CO z kompensacją wodoru, ponieważ wodór zafałszowuje pomiar CO w spalinach.

Fot. 3. Najnowsze modele wyróżnia bardzo prosta, intuicyjna obsługa.

Zwróćmy uwagę na to, czy nasz model posiada opcję wyszukiwania rdzenia spalin umożliwiającą umiejscowienie sondy w miejscu przewodu kominowego pozwalającym na jak najbardziej precyzyjny pomiar. Rozszerzone funkcje pomiarowe to zaś m.in. test szczelności instalacji gazowej, pomiary na paliwach stałych, elektroniczna kontrola procesu pomiaru sadzy. Do analizatorów można podłączyć zestaw do pomiarów szczelności, dzięki czemu przy jednej „wizycie” wykonany zostanie test na rurach gazowych bez konieczności stosowania dodatkowych urządzeń pomiarowych.

Mały komputer

Podstawą dla wygodnego korzystania z analizatora spalin jest wyraźny i czytelny wyświetlacz. Zastosowanie podświetlanego, kolorowego wyświetlacza TFT lub LCD (np. o rozdzielczości 2,8’’) o wysokim kontraście gwarantuje czytelność pomiarów nawet w słabo oświetlonym pomieszczeniu gospodarczym czy kotłowni. Większość urządzeń oferuje graficzne komunikaty w łatwy sposób objaśniające wartość poszczególnych pomiarów lub sygnalizujące konieczność interwencji. Dopuszczalny zakres poszczególnych pierwiastków w spalinach może zostać oznaczony np. kolorem zielonym, niepokojące wyniki zaś czerwonym.

Fot. 4. Walizki analizatorów mogą kryć w sobie dodatkowe akcesoria, jak np. drukarkę.

Obecnie najnowsze modele analizatorów przypominają raczej smartphony lub małe tablety. Przy przeprowadzeniu pomiarów pomaga obrotowy ekran – trzymając analizator do góry nogami tak, aby przewody nie przeszkadzały pracownikowi, można ustawić ekran w pozycji umożliwiającej odczyt. Ponadto powoli do lamusa odchodzi już nawet klawiatura urządzenia, a niektóre analizatory obsługiwane są za pomocą dotykowego scrollpada, pozostając przy tym odpornymi na uszkodzenia czy zabrudzenia. Na ekranie znajdziemy ikony programowe, a w obsłudze pomoże nam nawigacja poprzez kolory: analiza spalin – zielony, pomiar ciśnienia – żółty, temperatura – niebieski. Niemal każde z nowoczesnych urządzeń dysponuje już kartą pamięci (np. MicroSD), na której można dokonać niezależnego zapisu danych – nawet do 500 raportów. Umożliwia to nie tylko archiwizację pomiarów i ich wydruk z wykorzystaniem komputera i drukarki biurowej czy też eksport do pliku PDF, ale również przesłanie pomiarów klientowi, tworzenie odpowiednich zestawień, analiza sprawności sprawdzanego urządzenia. Wartości pomiarowe z pojedynczych pomiarów mogą być zapisane jako plik tekstowy, a z pomiarów ciągłych – w pliku *.csv; oba pliki mają taką samą strukturę i mogą być eksportowane do programu Excel.

To, na co warto zwrócić uwagę, to przede wszystkim możliwość skomunikowania analizatorów z urządzeniami mobilnymi, jak komputery PC, laptopy, tablety i smartphony. Rynkowi można wywróżyć właśnie taki kierunek rozwoju. Skomunikowanie z innymi urządzeniami umożliwia m.in. zarządzanie bazą klientów lub zadaniami, jakie należy wykonać w przypadku danych podmiotów. Część producentów rozpoczyna kampanie mające na celu popularyzację wygodnych rozwiązań mobilnych, do swoich urządzeń dołączając np. moduł Bluetooth oraz oprogramowanie.

Fot. 5. Jaka jest wartość pomiarów? Sprawdzimy to na smartphonie. Sygnał wysyłany jest przez Bluetooth lub podczerwień.

Drukujemy

Zaawansowane technologicznie analizatory posiadają gniazda USB, dzięki którym można je podłączyć do komputera lub drukarki. Wydruk prześlemy także przez port podczerwieni lub Bluetooth. Ponadto dostępne są zestawy, w których oprócz analizator spalin znajdziemy również dedykowane i zintegrowane drukarki, pozwalające na wydruk wartości pomiaru w miejscu jego przeprowadzania. Dzięki temu klient dostaje „wszystko na piśmie” i od razu zarchiwizuje dokumenty. Wydruk może zawierać indywidualne dane użytkownika. W zestawach z analizatorami stosuje się najczęściej drukarki termiczne, choć dostępne są także igłowe, gwarantujące większą trwałość wydruków.

Uwaga: usterka!

Nowoczesne analizatory spalin to przede wszystkim urządzenia intuicyjne w obsłudze, podpowiadające nam dane czynności czy sygnalizujące dany stan. Wygodnym usprawnieniem jest z pewnością alarm dźwiękowy włączający się po przekroczeniu wartości granicznych – system sterowania daje użytkownikowi możliwość ustawienia wartości stężenia CO, która zostanie zasygnalizowana. Dzięki temu możemy odpowiednio wcześnie zareagować na przekroczenie dopuszczalnych wartości stężenia CO w spalinach, co zabezpieczy urządzenie przed uszkodzeniem. Ponadto analizator powinien posiadać dodatkowe zabezpieczenie sensora CO przed uszkodzeniem, które sprawi, że pompa spalin automatycznie wyłączy się po osiągnięciu maksymalnego zakresu pomiarowego stężenia CO (np. wedle ręcznie ustawionej w menu wartości, np. 6000 ppm lub wyżej).

Fot. 6. Specjalna obudowa zapobiega uszkodzeniom mechanicznym.

Interesującym usprawnieniem jest również pułapka kondensatu, umiejscowiona wraz z zespołem filtrów poza obudową urządzenia, przez co ryzyko zalania sensorów czy pompy zostaje zminimalizowane. Przezroczysta obudowa pozwala na kontrolę poziomu skroplin. Warto zwrócić uwagę także na wkładkę teflonową PTFE, której zadaniem jest zatrzymanie wilgoci przy jednoczesnym swobodnym przepływie molekuł gazu.

Serwis

Przed zakupem wybranego modelu analizatora spalin, zasięgnijmy jeszcze dodatkowych informacji na temat serwisu oraz warunków gwarancji zapewnianych przez producenta. Same urządzenie bowiem wcale nie musi być drogie – ewentualne większe wydatki mogą pojawić się już w czasie jego eksploatacji. Zwróćmy uwagę, czy wymiany sensorów zakończana jest kalibracją urządzeń na gazach wzorcowych oraz wydaniem stosownego protokołu kalibracji, co stanowić będzie niejako deklarację sprawności analizatora. Funkcjonalną opcją, w którą może być wyposażony analizator jest tzw. system diagnostyki sensorów. Dzięki specjalnemu oprogramowaniu możliwa jest bieżąca kontrola sensorów elektrochemicznych – pozwala to na planowanie serwisu urządzenia z wyprzedzeniem, dzięki czemu termin nie zaskoczy nas w okresie największej eksploatacji urządzenia.

Analizatory spalin funkcjonują samodzielnie, bądź są elementem danego systemu (są to wtedy analizatory stacjonarne). Mogą stanowić panel sterujący przesyłający dane do panela pomiarowego mieszczącego się w odpornej na uszkodzenia mechaniczne walizce – wtedy urządzenia kontaktują się ze sobą poprzez Bluetooth lub radio (zasięg od 20 do 50 m). Niezależnie więc od formy analizatory stają się zaawansowanymi technologicznie urządzeniami.

Anna Jurczyk
Doradca Techniczny z firmy AFRISO

Zdaniem eksperta

Producenci kotłów gazowych i olejowych kładą szczególny nacisk na to, aby ich produkty charakteryzowały się wysoką sprawnością przy możliwie najmniejszym zużyciu paliwa i minimalnej emisji substancji szkodliwych dla środowiska. Aby palnik kotła pracował właściwie, wymagane jest odpowiednie ustawienie parametrów jego pracy w oparciu o analizę spalin powstających w procesie spalania. Jest to niezmiernie istotne podczas pierwszego uruchomienia kotła oraz w trakcie każdego corocznego przeglądu. Aby przeprowadzić analizę składu spalin, potrzebne jest odpowiednie urządzenie.

Niezbędne w tym przypadku okazują się analizatory spalin. Są to przyrządy służące do pomiarów parametrów gazów spalinowych w kotłach różnej mocy, opalanych olejem, gazem lub paliwem stałym (np. ekogroszek, pellet). Nadają się również do pomiarów ciśnienia, temperatury, ciągu kominowego czy stężenia O2 i CO w pomieszczeniach oraz obliczania stężenia CO2. Znajdują zastosowanie również przy pomiarach i regulacji w instalacjach biwalentnych oraz w systemach grzewczych z modulowaną mocą do wartości lambda = 1,00, a także przy dokładnej kalkulacji wartości eta (sprawność kotła) dla wszystkich kotłów wraz z kondensacyjnymi.

Iwona Bortniczuk

Na podstawie materiałów:
Testo, Afriso, RBR