Systemy wentylacyjne – problemy eksploatacyjne w pytaniach i odpowiedziach

W codziennej pracy specjaliści działu technicznego firmy Pro-Vent spotykają się z licznymi pytaniami dotyczącymi obsługi central, użytkowania systemów wentylacji oraz pojawiających się problemów eksploatacyjnych. Z ich obserwacji wynika, że użytkownicy często nie rozumieją podstawowych zasad działania central, mylą wentylację z klimatyzacją, mają przewymiarowane lub częściej zbyt małe systemy wentylacyjne, które nie są w stanie zapewnić odpowiedniego komfortu powietrza w pomieszczeniach. eksperci firmy Pro-Vent, chcąc podzielić się swoją wiedzą i doświadczeniem z czytelnikami Fachowego Instalatora, odpowiadają poniżej na najczęściej pojawiające się pytania i wątpliwości.

Na czym polega obsługa urządzeń do wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła?

Nawet najlepszy rekuperator, żeby optymalnie pracował wymaga poprawnej obsługi. Nie chodzi tylko o wymianę filtrów (która jest oczywiście konieczna minimum 2 razy w roku), czy okresową konserwację, ale o umiejętną i rozsądną eksploatację rekuperatora w okresie letnim i zimowym. Zimą rekuperator bardzo silnie osusza powietrze, dlatego w tym okresie wentylacja powinna być mniej intensywna. Praca centrali z dużą wydajnością w okresie mrozów grozi bowiem przesuszeniem pomieszczeń. Natomiast użytkowanie centrali w okresie letnim wymaga większej uwagi, ponieważ możliwa jest zarówno regulacja wydajności, jak również sterowanie odzyskiem ciepła. Zastosowanie bypassu lub w niektórych modelach wkładów letnich, umożliwia pracę centrali bez odzysku ciepła. Kiedy takie rozwiązanie stosujemy? Jeśli centrala wyposażona jest w automatyczny bypass i sterowanie procesorowe, jak np. w centralach MISTRAL PRO sprawa jest prosta. Procesorowy sterownik wraz z manipulatorem RC6 komfort programujemy tak, by ograniczyć wydajność centrali w czasie upałów (w ciągu dnia), gdyż nawet wykorzystując odzysk ciepła w rekuperatorze (w tym przypadku świeże powietrze ochładzanie jest powietrzem usuwanym) powietrze nawiewane do pomieszczeń będzie miało wyższą temperaturę. Jednak w czasie obniżenia temperatury zewnętrznej (np. w godzinach nocnych) należy zwiększyć wydajność, wyłączając jednocześnie odzysk ciepła (bypass). Funkcja ta może działać też w trybie automatycznym. W centrali MISTRAL PRO możliwe jest w tym czasie wyłączenie wentylatora nawiewu (czyli działa tylko wywiew), a chłodne, świeże powietrze doprowadzane jest uchylonymi oknami.

Należy pamiętać, że nieumiejętne sterowanie pracą centrali może spowodować wzrost kosztów eksploatacji systemu oraz obniżenie komfortu w pomieszczeniach. W efekcie powoduje to niezadowolenie z działania zastosowanego systemu.

Jak sterować pracą central?

Aby w jakiś sposób „okiełznać” złożony proces skutecznej wentylacji i umożliwić zapisywanie własnych preferencji co do wielkości wentylacji o danej porze dnia firma Pro-Vent proponuje do swoich central zaawansowane sterowniki procesorowe. Pozwalają one na zapisywanie własnych programów pracy centrali stworzonych przez użytkownika. Jeśli ktoś nie chce tego robić samodzielnie, może przesłać do naszej firmy proponowane przez użytkownika nastawy i wprowadzimy je za niego. Zaawansowane sterowniki umożliwiają korzystanie z gotowych – zaimplementowanych już programów, skonfigurowanych dla typowych przypadków, jak np. praca użytkowników na 1 zmianę.

Zastosowanie regulatorów procesorowych umożliwia zautomatyzowanie pracy centrali, która niejako sama zmniejsza wydajność i ogranicza temperaturę nawiewu np. podczas nieobecności domowników. To z kolei ogranicza koszty eksploatacji przy zachowaniu optymalnej jakości powietrza.

Firma Pro-Vent w swojej ofercie posiada wiele typów central, różne rodzaje wymienników ciepła kilka rodzajów sterowników, tak że każdy może coś dostosować do swoich potrzeb.

Możliwe jest połączenie układu wentylacji mechanicznej z wymiennikiem gruntowym co pozwoli na uzyskanie dodatkowych sporych oszczędności i poprawę komfortu. Ważne jest tylko poprawne zaprojektowanie układu wyjściowego, a potem mądra eksploatacja. Rysunki zamieszczone obok obrazują jak należy prawidłowo zabezpieczać dom w okresach upałów i jak wentylować, by czerpać satysfakcję z zamontowanego systemu.

Wentylacja to nie klimatyzacja

Lato poczęstowało nas w tym roku wysokimi temperaturami. W tym czasie duszne i gorące powietrze wewnątrz domu rodzi pytanie. Co nie tak z tym rekuperatorem? A odpowiedź jest prosta. Rekuperator to urządzenie do wentylacji, a nie klimatyzacji. Podstawowym zadaniem rekuperatora jest dostarczyć świeże i usunąć „zużyte” powietrze z domu. Dodatkowo odzyskuje on w wymienniku ciepło, a sprawność wymiennika powoduje, że nawiewane powietrze zawsze jest wstępnie ogrzane zimą lub schłodzone latem. Dodatkowa obróbka termiczna powietrza (grzanie, chłodzenie) jest oczywiście możliwa, realizowana jest jednak dodatkowymi urządzeniami montowanymi w centrali lub poza nią. Ponadto pamiętajmy, że ilość powietrza niezbędna do schłodzenia domu jest większa niż wymagana standardowa wydajność wentylacji więc sam rekuperator nie zapewni komfortu w okresie upałów. Pomóc może w tym zastosowanie w układzie wentylacji GWC (gruntowy wymiennik ciepła), jednak wymaga to zaprojektowania i wykonania układu o odpowiednio większej wydajności.

Niektórzy użytkownicy systemów wentylacji z rekuperacją uskarżają się na przenoszenie się zapachów między pomieszczeniami. Czy jest to kwestia niepoprawnego doboru lub montażu systemu, złej centrali czy inna?

Przyczyn takiego stanu rzeczy może być kilka. Ważne jest poprawne zaprojektowanie wentylacji, dobranie odpowiednich przekrojów kanałów, odpowiedniej wielkości centrali do koniecznej wielkości wymiany powietrza. Do tego odpowiednie rozmieszczenie czerpni i wyrzutni a także anemostatów. Zazwyczaj kratki wyciągowe montuje się w kuchni, łazience, toalecie, natomiast nawiewy świeżego powietrza w salonie, sypialni. Wymuszona w ten sposób cyrkulacja powietrza powinna skutecznie ograniczyć przenoszeniu zapachów podczas np. gotowania z kuchni do innych pomieszczeń budynku. Ważne jest dobre wyregulowanie systemu wentylacji tak, by nawiew był przynajmniej równy wywiewowi, choć najczęściej stosuje się systemy z lekkim nadciśnieniem. Nie wolno też zapominać o odpowiednich otworach wentylacyjnych lub podcięciach w drzwiach wewnętrznych, by zapewnić swobodny przepływ powietrza pomiędzy pomieszczeniami wewnątrz domu.

Kłopot także może się pojawić jeśli do instalacji wywiewnej podłączony jest okap kuchenny z własnym wentylatorem. W przypadku, gdy okap posiada silnik o  wydatku większym niż wydajność znamionowa centrali wentylacyjnej należy stosować przepustnice zwrotne na pozostałych kanałach wyciągowych oraz przepustnice stałego przepływu ograniczającą przepływ z okapu do maksymalnej wydajności centrali.

W automatyce central MISTRAL jest przewidziana funkcja, która wspomaga pracę centrali w przypadku zamontowania okapu kuchennego. Po odpowiednim skonfigurowaniu włączenie okapu kuchennego przełączy centralę MISTRAL do pracy na najwyższej wydajności, co pomoże skutecznie odprowadzić zapachy.

Co tak naprawdę hałasuje w systemie wentylacji (wentylator czy powietrze przepływające przez kanały)? Jak ustrzec się głośnej instalacji?

Kiedy instalacja wentylacyjna za głośno pracuje w domu użytkownika, częstą wymówką jest twierdzenie, że to wina centrali. Czasami jest to prawda, ale nie w przypadku central domowych Mistral. Tu stosowane są niskoszumowe wentylatory, wygłuszenie obudowy, sprężyste nóżki pod centralą. Wszystko to powoduje, że centrale te są naprawdę ciche. Ale jeśli wciąż coś szumi, to co zrobić? Aby ograniczyć hałas emitowany przez instalację wentylacyjną należy zacząć od dobrego i przemyślanego projektu oraz projektować i wykonywać instalację o małych oporach przepływu. Hałas emitowany przez wentylatory pracujące na dużych sprężach, może wrosnąć nawet kilkakrotnie, a dodatkowo pobierają one wtedy dużo więcej energii elektrycznej.

Instalację nawiewno-wywiewną najlepiej wykonać z kanałów wygłuszonych akustycznie, aby wyeliminować przenoszenie hałasów pomiędzy pomieszczeniami. Zmniejszyć ciśnienie powietrza na anemostatach stosując dodatkowe przepustnice na instalacji. Szumy pojawiają się zazwyczaj na anemostatach montowanych najbliżej centrali właśnie w związku z dużymi ciśnieniami. W tym przypadku wręcz konieczne staje się ograniczenie przepływu za pomocą przepustnic dławiących, które należy montować w odległości minimum 2 m przed anemostatem.

Oczywiście należy unikać montowania rekuperatora jak i wyrzutni ściennej w pobliży sypialni gdyż nocą nawet niewielki szum powietrza może powodować dyskomfort. A jeżeli to konieczne można zastosować tłumik na wyjściach centrali minimalizując rozchodzenia się hałasu od wentylatorów do instalacji.

Dobrać średnicę kanałów tak aby prędkość przepływu powietrza nie przekraczała 3-4 m/s. Większe prędkości generować mogą bowiem hałas wtórny, powodowany samym przepływem powietrza w instalacji.

Zagadnienia wentylacji wydają się z pozoru proste i oczywiste, jednak kiedy trzeba stanąć z nimi „oko w oko” mogą nastręczać wiele problemów. Dlatego tak ważne jest zrozumienie podstawowych reguł rządzących tym procesem i zastosowanie się do nich. Potem, po dobrze wykonanej „robocie instalacyjnej”, można spokojnie odpocząć, nie obawiając się już telefonów od niezadowolonych klientów.

Opracowanie:
Dział Techniczny PRO-VENT