Ogień w wersji bio

Kominek w bloku, małym mieszkaniu, na tarasie? Kominek na bioetanol, czyli biokominek, nie wymaga specjalnej instalacji czy podłączenia do przewodu kominowego.

Biokominki nie wymagają skomplikowanej instalacji, podłączenia do komina, a do ich montażu nie trzeba mieć specjalnych uprawnień i certyfikatów. Wygodniejsze niż tradycyjne kominki na drewno szybciej niż one dogrzeją wnętrze, stanowiąc uzupełnienie instalacji grzewczej. Wydzielają od 1 do 5 kW energii, dzięki czemu w pomieszczeniu o powierzchni 10-30 m² podniosą temperaturę o około 3-5°C. Maksymalnie wykorzystują wytworzoną energię – ciepło nie ucieka bowiem wraz ze spalinami przez komin.

Kominek DIY

Na dziś nie istnieją sprecyzowane normy dla kominków bioetanolowych, a przepisy mogą różnić się pomiędzy poszczególnymi krajami. Jednak prawdopodobnie już niedługo Unia Europejska wprowadzi nowe przepisy dotyczące wymagań technicznych tego typu urządzeń oraz norm bezpieczeństwa, co ugodzić może w producentów tanich, gorszych jakościowo biokominków.

Fot. 1. Automatyczny kominek z długą linią ognia w wersji do zabudowy.

Pamiętajmy, że urządzenie można ulokować jedynie w regularnie i skutecznie wentylowanym pomieszczeniu. Dwutlenek węgla podczas spalania wytwarzany jest w znikomej ilości (podobnej, jak w powietrzu wydychanym przez człowieka), nie zagraża więc bezpieczeństwu użytkowników, jednak biokominek potrzebuje stałego dostępu powietrza – pobiera go z otoczenia. Ponadto urządzenia nie należy umieszczać w bezpośredniej bliskości materiałów łatwopalnych (dozwolona odległość to 40 cm, jednak zalecana – ok. 1 m), jak chociażby meble czy zasłony. Oprócz tego kominek nie powinien być narażany na przeciągi czy gwałtowne podmuchy powietrza (dlatego w przypadku urządzeń przeznaczonych na taras dokładnie się je obudowuje, np. specjalnym, hartowanym szkłem), mogłoby to spowodować niekontrolowany płomień.

Fot. 2. Nowoczesne apartamenty, lofty, przestronne mieszkania – aby cieszyć się przyjemnym ciepłem ognia i widokiem płomieni nie trzeba mieszkać w domu jednorodzinnym.

Pamiętajmy, że urządzenie można ulokować

Urządzenie można zamontować jako wolnostojące lub powiesić je na ścianie czy odpowiednio zabudowywać na ścianie lub we wnęce, przestrzegając jednak miejscowo obowiązujących przepisów przeciwpożarowych. Montaż biokominka różni się w zależności od miejsca instalacji, jest jednak banalnie prosty. Podczas montażu na płaskiej ścianie lub zabudowie we wnęce ściennej należy wsunąć urządzenia w odpowiednio przygotowaną wnękę wyciętą w ścianie lub wykonaną w płytach konstrukcyjnych, np. ognioochronnych płytach g-k. Do instalacji wystarczą wkręty, haki lub listwy mocujące. Zastosowanie listew mocujących służy wprowadzeniu dystansu między tylną ścianą biokominka a powierzchnią, do której mocujemy urządzenie. W przypadku kominków do zabudowy montaż w polega na umieszczeniu tylnej części urządzenia, wnęki z paleniskiem, w ścianie lub przygotowanej do tego specjalnej zabudowie.

Fot. 3. Do palenia w biokominku należy wykorzystywać jedynie przeznaczone do tego paliwo na bazie bioalkoholu.

Ekologiczne paliwo

Powinniśmy przestrzegać również ścisłych wytycznych dotyczących paliwa. Jedynym bezpiecznym i możliwym do stosowania w biokominkach paliwem jest paliwo kominkowe na bazie bioalkoholu, czyli bioetanol. Wykorzystywanie innych substancji czy materiałów może doprowadzić do uszkodzenia urządzenia, o poważniejszych skutkach nie wspominając. Szczególną ostrożność należy zachować przy pierwszym paleniu, wypełniając wkłady palne maksymalnie do 3 wysokości. Paliwa nie można wlewać podczas palenia się kominka, niektórzy producenci odradzają również rozpalanie płynu w gorącym pojemniku, np. tuż po samoczynnym wygaśnięciu płomienia, co mogłoby spowodować wybuch (paliwo podczas spalania silnie paruje). Uzyskane z biologicznego alkoholu paliwo podczas spalania nie emituje spalin, jedynie śladową ilość dwutlenku węgla wraz z parą wodną (dlatego też urządzenie „przy okazji” nawilża powietrze w pomieszczeniu). Nie pozostawia osadów, nie wydziela dymu, instalacja nie wymaga więc podłączenia do przewodu kominowego, a jedynie ciągłego dostępu powietrza, które podtrzymuje proces spalania.

Fot. 4. Montaż biokominków jest – w porównaniu do urządzeń tradycyjnych – banalnie prosty.

Najlepiej, jeśli wybrany produkt został przebadany i zaaprobowany do użytkowania przez Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Zazwyczaj 1 litr paliwa spala się przez 2 do 5 godzin, w zależności od ustawionej wielkości płomienia – już po kilku minutach od rozpalenia odczujemy wzrost temperatury we wnętrzu. Czas spalania biopaliwa zależy przede wszystkim od pojemnika na płyn. Pamiętajmy też, że im większa jest szczelina, przez którą opary przedostają się na zewnętrz, tym szybciej spala się płyn. Nie zawsze więc należy kierować się czasem spalania 1 l biopaliwa podanym przez producenta na opakowaniu. Informację na ten temat traktować powinniśmy raczej orientacyjnie.

Biokominek na pilota

Przyzwyczailiśmy się do prostej obsługi urządzeń, zazwyczaj za pomocą odpowiedniego przycisku na pilocie. Nie inaczej jest w przypadku zaawansowanych modelów biokominków niektórych producentów. Urządzenia wyposażone są w elektroniczne systemy sterowania oraz programowane. Umożliwia to nie tylko ich zdalne włączanie i wyłączanie czy regulację wielkości płomieni, ale także podłączenie do systemy inteligentnego zarządzania budynkiem, nawet w przypadku kilku połączonych ze sobą modułów.

Fot. 5. Hartowane szkło obudowy nie jest podatne na działanie wysokich temperatur.

Oprócz pilota zastosowanie znajduje elektroniczny wyświetlacz LED, na którym wyświetlane zostają informacje dotyczące aktualnego stanu urządzenia. Pozwala to na stałą kontrolę nad procesem spalania. Dodatkowo umieszczone w palenisku specjalne czujniki informują użytkowników o wszelkich nieprawidłowościach, jak wykryte wstrząsy sejsmiczne, rozlane paliwo czy zwiększenie koncentracji CO2 w powietrzu. System powiadamia nas o awarii, także dźwiękowo, jednocześnie automatycznie wygaszając ogień, zapewniając tym samym całkowite bezpieczeństwo.

Fot. 6. Montaż kominków wolnostojących ogranicza się tylko do instalacji obudowy w podłożu, a w tym przypadku – jedynie nóżek.

Oprócz bezobsługowości czy wyjątkowo prostej obsługi zdalnej warto zaakcentować inny trend w branży biokominkowej, a mianowicie: energooszczędność i ekologiczność. Nowoczesne technologie, jak np. BEV (Burning Ethanol Vapours Technology; opatentowana przez firmę Planika) związana z technologią automatycznych kominków na etanol pozwalają obecnie na zmaksymalizowanie efektywności procesu spalania. Paliwo nie ma bezpośredniego kontaktu z płomieniem, spalanie jest więc czystsze. Pozwoliło to także na wydłużenia czasu palenia do 10, a nawet kilkunastu godzin. Jednocześnie proces jest stale kontrolowany przez układy elektroniczne i mikroprocesor.

Fot. 7. Biokominek z długą linią ognia charakteryzuje się zaskakująco długim czasem palenia.

Zabezpieczenia

Oczywiście, z użycia nie wyszły biokominki z wkładami manualnymi, jednak z dodatkowymi usprawnieniami zwiększającymi bezpieczeństwo tych rozwiązań. Są to np. systemy zapobiegające gwałtownemu rozbłyskowi płomieni podczas odpalania, mające formę perforowanej przegrody z wypełnieniem czy dodatkowa wanienka zabezpieczająca wykonana ze stali o grubości 1 mm o szczelnych spawach.

Niektóre modele uruchamia się, otwierając zawór przez przesunięcie suwaka do odpowiedniej pozycji. Przy tym otwarcie klapki wlewu paliwa jest niemożliwe po otwarciu zaworu. Ponadto biokominki mogą posiadać bezpieczne pojemniki z wkładem absorbującym, chłonnym, które pozwalają na zmniejszenie zużycia paliwa oraz wykluczają ryzyko jego wylania nawet podczas przypadkowego przewrócenia się urządzenia.

Fot. 8. Biokominek z bezpiecznym pojemnikiem na paliwo.

Materiały i konserwacja

Dla żywotności urządzenia ogromne znaczenie ma jakość wykonania oraz zastosowanie trwałych materiałów. Paleniska powinny być wykonane przede wszystkim ze stali nierdzewnej lub stali malowanej proszkowo, a inne elementy z bezpiecznego szkła hartowanego, ceramiki, kamienia lub nawet płyt MDF, co zapobiega przenoszeniu temperatury z paleniska do obudowy, czyli materiałów o niskiej przewodności cieplnej (i odporności na korozję). Odporna na bardzo wysokie temperatury stal nie wygina się, natomiast konstrukcja kominków pozwala na równomierne rozprowadzanie ciepła na zewnątrz.

Fot. 9. Biokominki mogą być instalowane również na zewnątrz – na tarasie, w ogrodzie. Przed podmuchami wiatru palenisko ochrania osłona z hartowanego szkła.

Parę słów należy przeznaczyć także konserwacji i pielęgnacji biokominków. Szklane podzespołu, jak i elementy metalowe narażone są na długotrwały i bezpośredni kontakt z ogniem, co może powodować zmianę barwy lub struktury. Nie świadczy to o wadzie produktu, jest raczej naturalnym efektem użytkowania urządzenia. Przebarwienia możemy minimalizować poprzez regularne czyszczenie wszystkich części czystą, miękką szmatką lub ręcznikiem papierowym nasączonym wodą z dodatkiem płynu do mycia naczyń lub innego delikatnego detergentu zawierającym alkohol. Producenci oferują również specjalne zestawy czyszczące. To, co wyróżnia poszczególne modele biokominków, jest przede wszystkim niezaprzeczalna estetyka wykonania oraz dane rozwiązania konstrukcyjne. Tradycyjne biokominki, swoim wyglądem nawiązujące przede wszystkim do kominków na drewno, inwestorzy zamienili na nowoczesne formy i kształty. Warto wspomnieć chociażby o zaskakujących biokominkach z długą linią ognia, dostosowaną na projektu wnętrza – nadaje się do zamontowania zarówno we wnęce w ścianie, na półce, jak i nawet na meblu, w wersji wolnostojącej. Czas spalania wynosi w tym przypadku nawet kilkanaście godzin, czyli najdłużej na rynku biokominków.

Iwona Bortniczuk

Na podstawie materiałów firm:
Planika, Kratki.pl Marek Bal, Nice-House
oraz
Międzynarodowa Gazeta o Biokominkach
www.LOVTER.org www.biokominek.org