Pompa na miarę

Pompa obiegowa w systemie grzewczym jest jak serce – sprawia, że płyn roboczy krąży w obiegu grzewczym. Nie jest jednak równie trwała jak nasze serca. Aby system grzewczy nie dostał „zawału” co kilka lat musi być wymieniana. Całe szczęście operacja ta nie jest skomplikowana.

1. Czym są pompy obiegowe OEM

To pompy obiegowe takie same, jak wszystkie inne. Jak wszystkie zbudowane są z dwóch podstawowych modułów, czyli wirnika i napędzającego go silnika. Takie same jest ich zadanie – wymuszenie obiegu cieczy w instalacji grzewczej. Skrót OEM (Oryginal Equipment Manuracturers), oznacza, że urządzenie zostało wyprodukowane w oparciu o specyfikację konkretnego systemu grzewczego stworzonego przez konkretną firmę. Tak więc samo określenie OEM nie znaczy nic, poza tym, że pompa spełnia wymagania stawiane przez producenta systemu ogrzewania. Zaczyna mieć jednak znaczenie, gdy rozszerzymy go o nazwę tegoż producenta i symbol systemu, do którego pompa została dopasowana. Kupując pompę oznaczoną jako OEM możemy więc mieć gwarancję, że będzie ona doskonale współpracowała z systemem, dla którego została stworzona.

2. Czy pompy OEM zawsze są projektowane/ produkowane pod specyfikę konkretnego urządzenia i jego producenta?

Tak, to istota całego pomysłu. W największym skrócie – system grzewczy, w zależności od producenta, przeznaczenia, wielkości, wykorzystanych w nim komponentów – wy- maga dopasowanej do jego potrzeb pompy. Podobnie, jak w samochodzie – w zasadzie lampa to lampa, ale tej od fiata do mercedesa nie zamontujemy. W przypadku systemów grzewczych, podobnie jak w motoryzacji, starsze systemy znikają z rynku i są zastępowane przez nowe. Pozostaje kwestia „części zamiennych” – OEM daje gwarancję, że dana pompa „zagra” nam z resztą urządzeń. Takiej gwarancji nie dają nam urządzenia uniwersalne, jak zauważono kiedyś w reklamie – jak coś jest do wszystkiego, to jest do niczego. Dlatego pompy są projektowane pod kątem wykorzystania w konkretnych rozwiązaniach. Nie oznacza to oczywiście, że dany typ pompy pasuje tylko i wyłącznie do jednego kotła jednego wykonawcy. Tak tworzone systemy nie miałyby uzasadnienia ekonomicznego. Warto zwrócić tu uwagę na jeszcze jeden aspekt sprawy. Na rynku systemów grzewczych mamy do czynienia z podobną sytuacją, jak na każdym innym rynku urządzeń – producenci systemów nie wykonują sami wszystkich jego elementów, korzystają z wyrobów poddostawców specjalizujących się w danej dziedzinie. Dlatego kupując pompę nieznanej nam marki, ale znaczoną OEM możemy kupić dokładnie to samo urządzenie co „oryginalne”, które wraz z resztą osprzętu dostarczył nam producent całego systemu.

3. Czy pompę zabudowaną np. w kocioł gazowy można wymienić na inny model, czy trzeba szukać odpowiednika u producenta urządzenia grzewczego?

Odpowiedź nie jest jednoznaczna. W zasadzie to powinna być istota OEM. Jednak zdarzyć się może np., że pompa zainstalowana w kotle posiada specjalną konstrukcję korpusu hydraulicznego, która nie może zostać zamieniona na żaden inny model. W takim przypadku należy skontaktować się z serwisem producenta urządzenia albo po prosu zajrzeć na stronę internetową firmy, której pompy szukamy. Na stronach dobrych firm produkujących urządzenia grzewcze znajdziecie katalogi pomp OEM. Są tam tysiące modeli pomp OEM, które można dopasować do urządzeń produkowanych przez ostatnich kilkadziesiąt lat.

4. Czym są funkcje PWM lub iPWM?

Bartosz Tywonek, starszy specjalista ds. szkoleń i rozwoju w Wilo tłumaczy: „Sygnał PWM (modulacja szerokości impulsów) to metoda pozwalająca na płynną regulację prędkości obrotowej pompy. iPWM oznacza inteligentną (dwukierunkową) modulację szerokości impulsów. Mówiąc prościej w tym przypadku nie tylko sterujemy pompą, ale również otrzymujemy sygnał powrotny z pompy informujący o wielkości przepływu. Rozróżnia się dwa sposoby działania sygnału PWM. Pierwszy stosowany jest do pracy w układach grzewczych – wraz ze wzrostem wypełnienia sygnału PWM prędkość obrotowa pompy jest redukowana. Oznacza to, że w przypadku przerwania przewodu sygnałowego lub wyłączenia sterowania z powodu braku prądu czy awarii pompa pracuje z maksymalną prędkością obrotową. Zapobiega to przegrzaniu systemu, mogącego być przyczyną awarii, czy nawet wybuchu i pożaru. Drugi sposób stosowany jest do sterowania pompami w układach solarnych. Działa w odwrotnym kierunku – wraz ze wzrostem wypełnienia sygnału rośnie również prędkość obrotowa pompy, w tym przypadku brak sygnału powoduje zatrzymanie pompy.”

5. Jakie parametry pompy są kluczowe przy doborze zamiennika?

Wymieniając pompę musimy pamiętać przede wszystkim o tym, aby parametry hydrauliczne pompy, tzn. przepływ w m3/h i wysokość podnoszenia, były zgodne z wymaganiami pracy instalacji grzewczej. Moc elektryczna może się różnić szczególnie, że nowe jednostki pompowe charakteryzują się znacznie lepszymi współczynnikami efektywności energetycznej. Przy zamianie starej pompy, należy również zwrócić uwagę na przyłącze elektryczne oraz ewentualne dodatkowe sygnały komunikacyjne. Coraz częściej, szczególnie w nowych instalacjach, pompy wyposażone są w wejścia sterujące, takie jak wygnał PWM bądź 0-10 V. Należy pamiętać aby nowa pompa również posiadała taką funkcjonalność. Równie istotne przy są wymiary pompy, szczególnie długość zabudowy – urządzenie musi po prostu zmieścić się w tym samym miejscu, z którego wyjmujemy starą pompę. Szczególnie w przypadku grup pompowych lub kotłów, ergonomia zabudowy i zachowanie takich samych wymiarów montażowych pompy obiegowej są bardzo istotne. Ważny jest również materiał, z którego wykonany jest korpus pompy, szczególnie jeżeli przeznaczony do cyrkulacji ciepłej wody.

6. Czy w każdym urządzeniu grzewczym uszkodzoną pompę obiegową starego typu można wymienić na nowoczesną, spełniającą wymogi dyrektywy ErP?

„Biorąc pod uwagę fakt, że na rynku jest ponad 100 modeli kotłów, a średni czas użytkowania kotła gazowego to ponad 18 lat trudno jednoznacznie stwierdzić, że w każdym kotle można wymienić starą, nieefektywną pompę na nowoczesną.” – mówi Andrzej Zarębski, Product Manager z fi rmy Grundfos – „Z drugiej strony oferta pomp jest bardzo szeroka, jest więc mało prawdopodobne, że nie znajdziemy na rynku żadnego zamiennika.” Bartosz Tywonek, starszy specjalista ds. szkoleń i rozwoju w Wilo dodaje: „Każda pompa bezdławnicowa stosowana w obiegach grzewczych i chłodniczych wprowadzona na rynek europejski od 1 sierpnia 2015 roku musi spełniać wymagania Dyrektywy ErP. Tym samym wszystkie nowe urządzenia z grupy OEM wprowadzone do obrotu od tego dnia muszą posiadać pompę elektroniczną. W przypadku uszkodzenia starej pompy, możemy ubiegać się aby producent dostarczył taki sam element swojego urządzenia. Nie mniej jednak nowe pompy elektroniczne produkowane jako OEM posiadają takie sama wymiary montażowe oraz dodatkowe funkcje jak stare pompy.”

7. Czy uzasadniona jest wymiana jeszcze działającej pompy starego typu na urządzenie nowej generacji?

Andrzej Zarębski, Product Manager z firmy Grundfos zdecydowanie poleca taki ruch. „Nowoczesne pompy, to urządzenia o wysokiej efektywności energetycznej zapewniające znaczne oszczędności energii elektrycznej. Posiadają też szereg funkcji, dzięki którym możliwe jest obniżenie rachunków za ogrzewanie przy zapewnieniu odpowiedniego mikroklimatu w pomieszczeniach. Przykładem może być dokładne zrównoważenie hydrauliczne domowej instalacji grzewczej dające zmniejszenie kosztów ogrzewania o 15% bez pogarszania komfortu użytkowników.”

8. W jaki sposób dopasować pompę zamienną do istniejącej instalacji?

Najprostszym sposobem jest skontaktowanie się z producentem instalacji. Pracownicy serwisu z pewnością znajdą nam zamiennik. Jest to jednak opcja najdroższa. Możemy też szukać sami – jak pisaliśmy wcześniej katalogi pomp OEM zawierają tysiące produktów, wśród których z pewnością znajdziemy odpowiadający nam model. Pamiętajmy jednak, żeby zakup skonsultować z instalatorem, który będzie wykonywał wymianę. Jeżeli jednak chcemy zaoszczędzić sobie czasu i kłopotów, a mamy zaufanie do „naszego” fachowca możemy zdać się na jego wybór.

9. Co nam daje korzystanie z udostępnianych przez producentów aplikacji do doboru pomp?

Fakt, że żyjemy w dobie informatyzacji i automatyzacji wszelakich baz danych ma swoje zalety. Dzięki aplikacjom w znaczący sposób ograniczamy czas poszukiwania nowej pompy. Przeglądanie kolejnych stron katalogowych to jednak żmudna i długotrwała procedura. Wpisując do aplikacji producenta i model starej pompy, jej dane eksploatacyjne, wymiary czy materiał, z którego jest wykonana dostajemy zestaw propozycji wybranych z katalogu danego sprzedawcy. Unikamy też błędów – aplikacja dobierze nam jedynie takie urządzenia, które spełniają wymagania naszego systemu ogrzewania. Dodajmy, że takie aplikacje są przydatne nie tylko podczas wymiany pompy w istniejącej instalacji, ale również podczas projektowania nowych systemów grzewczych.