Kotły kondensacyjne – pytania czytelników

Wielu z naszych czytelników instaluje systemy grzewcze. Kotły kondensacyjne, choć coraz bardziej popularne nadal nastręczają wiele pytań i wątpliwości. Te najpopularniejsze postanowiliśmy wyjaśnić z pomocą ekspertów z firm: Beretta, Immergas, Junkers i Viessmann.

1. Czy kocioł kondensacyjny i kocioł z zamkniętą komorą spalania to są te same urządzenia?
W prostych słowach tłumaczy to specjalista Beretty: „Nie każdy kocioł z zamkniętą komorą spalania jest kotłem kondensacyjnym, posiadającym wymiennik z np. ze stali kwasoodpornej. Natomiast każdy kocioł kondensacyjny to kocioł z zamkniętą komorą spalania.” Określenie „zamknięta komora spalania” mówi nam jedynie o sposobie pobierania powietrza do spalania i sposobie odprowadzania spalin. W takich kotłach układ spalania jest szczelny w stosunku do mieszkalnej części budynku, w którym kocioł jest zainstalowany. Każdy kocioł z zamkniętą komorą spalania posiada wentylator, który zapewnia zasysanie powietrza do spalania i wyrzuca spaliny przewodem spalinowym na zewnątrz. Kotły kondensacyjne zawsze mają zamkniętą komorę spalania, ponieważ ochłodzone spaliny nie mogą zostać odprowadzone grawitacyjne – tu potrzebny jest wentylator.

2. Co to jest normatywna sprawność kotła?
Sprawność kotła to stosunek ilości wytworzonej energii cieplnej do energii, która jest potrzebna do jej wytworzenia. Sprawność normatywna jest to natomiast sprawność kotła określana zgodnie ze zharmonizowaną normą europejską, badana w określonych w tej normie warunkach, jednakowych dla wszystkich badanych urządzeń. Pozwala to na obiektywną ocenę sprawności kotłów. Dzięki temu normatywna sprawność kotła pozwala na porównanie urządzeń różnych producentów. Oczywiście im większa sprawność normatywna kotła, tym tańsza będzie jego eksploatacja.

REKLAMA

3. W jaki sposób należy odprowadzać kondensat do kanalizacji? Można to robić bezpośrednio, czy konieczne jest zastosowanie specjalnego neutralizatora kwaśnego odczynu?
Powstający po skropleniu spalin kondensat ma odczyn kwaśny, roztwór kwasu siarkowego stanowi co najmniej 90% jego objętości. Kocioł gazowy wytwarza od 4 do 8 litrów kondensatu na dzień. Wartość pH tego roztworu zawiera się pomiędzy 4, a 5 co stawia go w gronie substancji bezpiecznych dla rur plastikowych i kwasoodpornych. Dlatego możemy sobie pozwolić na odprowadzenie kondensatu w kotła gazowego (do 200 kW) bezpośrednio do kanalizacji.
Kondensat pochodzący z kotła olejowego należy za każdym razem neutralizować. Jego wartość pH może wynosić nawet 2, a to już ostry kwas mogący zniszczyć instalację. Neutralizacja polega na przepuszczeniu kondensatu przez granulat neutralizacyjny, którym jest najczęściej surowiec węglanowy np. kruszywo dolomitowe. Powstające w wyniku neutralizacji związki – gips oraz złogi siarczanów wapnia i magnezu nie są agresywne dla środowiska.

{jumi [plugins/content/jumi/porady.html]}

Neutralizację ułatwią nam również ścieki bytowe, które maja zazwyczaj odczyn lekko zasadowy, co w połączeniu z kwaśnym kondensatem powoduje jego neutralizację lub co najmniej zmniejszenie stopnia kwasowości. Przy bezpośrednim odprowadzaniu kondensatu do kanalizacji należy jednak pamiętać o wykonaniu zasyfonowania w celu uniknięcia przedostawania się zapachów z kanalizacji do pomieszczenia kotła.
Tyle z praktycznego punktu widzenia. Pozostają kwestie prawne. Dziś nie ma w Polsce przepisów regulujących tę kwestię. Za granicą jest różnie. Np. zgodnie z przepisami niemieckimi, do kanalizacji ogólnodostępnej, można odprowadzać kondensat bez neutralizacji, pochodzący z kondensacyjnych kotłów gazowych o mocach do 25 kW. Przy spełnieniu warunku gwarantującego odpowiednie rozcieńczenie kondensatu ściekami, moc kotła może wynosić nawet do 200 kW.

4. Czy kondensat można odprowadzać do przydomowej oczyszczalni ścieków?
W większości przypadku nie ma ku temu przeciwwskazań. Warto jednak zasięgnąć wiedzy u producenta używanej oczyszczalni. Pamiętajmy, że działanie niezgodne z zaleceniami może być przyczyną utraty gwarancji.

5. Czy to prawda, że kotły kondensacyjne mają mniejszą trwałość niż kotły tradycyjne?
Nic bardziej mylnego. Jak podkreślają producenci kotły kondensacyjne wykonane są z materiałów o znacznie większej wytrzymałości niż kotły tradycyjne. Ich wymienniki główne zrobione ze stopu aluminium i krzemu lub ze stali kwasoodpornej, w kotłach tradycyjnych atmosferycznych – z mniej odpornej miedzi. Poza tym pracują zazwyczaj przy niższych temperaturach wody w kotle, co również korzystniej, w porównaniu z kotłami tradycyjnymi, wpływa na osadzanie kamienia kotłowego po stronie wodnej.
Specjalista Immergas radzi: „Najłatwiejszym sposobem na szybką ocenę wytrzymałości kotłów jest porównanie warunków gwarancji. Kotły kondensacyjne mają z reguły dłuższą gwarancję niż kotły tradycyjne. Na przykład nasza firma na kotły kondensacyjne daje 5 lat gwarancji, na tradycyjne – 3 lata.”

6. Jak często należy odkamieniać kocioł kondensacyjny?
Ekspert Junkersa zaleca, aby konserwacje, czyli przeglądy kotłów gazowych zarówno konwencjonalnych jak i kondensacyjnych wykonywać co najmniej raz w roku. Konieczność odkamienienia kotła zależy natomiast od właściwości chemicznych wody w instalacji, częstotliwości uzupełniania zładu. Stopień zanieczyszczania kotła zależy także od materiałów, z jakich wykonana jest instalacja CO oraz jej stanu technicznego.”
Jeśli woda w instalacji zawiera dużo związków wapnia i magnezu oraz gdy często uzupełniamy ubytki wody w instalacji wówczas możemy liczyć się z koniecznością jej odkamieniania.
Jeżeli jednak w instalacji nie było wielkich ubytków wody i nie było konieczności częstego uzupełnianie zładu wodą świeżą to nie ma konieczności odkamieniania kotła. Przegląd kotła zamyka się w gruncie rzeczy na czyszczeniu części palnikowej, a więc samego palnika, wymiennika spaliny/woda od strony płomienia oraz sprawdzeniu części zabezpieczających elektrycznych i mechanicznych.

7. Czy są prawne obostrzenia dotyczące wyprowadzania przewodów powietrzno-spalinowych przez dach lub ściany?
W rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 roku w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (D.U. z dnia 15 czerwca 2002 r., nr 75 poz. 690), §175 ogranicza możliwość wyprowadzania przewodów powietrznych, spalinowych lub koncentrycznych powietrzno- spalinowch przez ściany budynków, przez ograniczenie mocy znamionowej kotłów:
• w budynkach wolnostojących jednorodzinnych, zagrodowych i rekreacji indywidualnej, do mocy nieprzekraczającej 21 kW,
• w pozostałych budynkach mieszkalnych do 5 kW.
Wyloty tych przewodów nie mogą być umieszczane niżej niż 2,5 m nad poziomem terenu, a ich odległość od otworów okiennych i ryzalitów przesłaniających nie może być mniejsza niż 0,5 m.
W budynkach produkcyjnych, magazynowych oraz halach sportowych nie ma ograniczeń co do mocy kotłów, pod warunkiem zapewnienia minimalnych odległości:
• ściany, przez którą przechodzą przewody, od granic działki budowlanej nie mniejszej niż 8 m
• ściany, przez którą przechodzą przewody, od ścian innych budynków z oknami nie mniejszej niż 12 m.
Dla tych budynków wyprowadzenie przewodów nie może znajdować się niżej niż 3 m nad poziomem terenu. Przez dach można wyprowadzać przewody powietrzne, spalinowe lub koncentryczne powietrzno-spalinowe bez ograniczeń. Należy jednak zawsze pamiętać o wytycznych producenta kotła dotyczących doboru długości maksymalnej zestawu powietrzno-spalinowego gwarantującego poprawną pracę kotła.

8. Czy przewody powietrzno-spalinowe do kotłów kondensacyjnych muszą spełniać jakieś specjalne wymagania?
Wszyscy pytani przez nas fachowcy zwracają uwagę na to, że przewody powietrzno spalinowe do kotłów kondensacyjnych muszą być szczelne. Powinny spełniać m.in. wymagania określone w Polskich Normach dotyczących wymagań technicznych dla przewodów kominowych oraz projektowania kominów. Muszą być również wykonane z materiałów odpornych na działanie kondensatu (polipropylen, stal kwasoodporna itp.).

9. Czy kocioł kondensacyjny można podłączyć do komina po rozebranym piecu kaflowym w starej kamienicy?
Odprowadzenie spalin z kotła kondensacyjnego możliwe jest tylko przez szczelne przewody kominowe. Dlatego też nie można bezpośrednio odprowadzać spalin do takiego komina. W tym przypadku najlepszym rozwiązaniem jest zastosowanie koncentrycznego przewodu powietrzno spalinowego umieszczonego w szachcie kominowym.
Można zastosować również rozwiązanie, polegające na przeprowadzeniu przez szacht szczelnego przewodu spalinowego. Doprowadzenie powietrza do spalania może odbywać się wtedy z pomieszczenia lub z zewnątrz budynku oddzielnym przewodem powietrznym.
Często stosuje się sposób podłączenia do szachtu komina przewodu koncentrycznego a w samym szachcie prowadzi się tylko przewód spalinowy. Zasysanie powietrza odbywa się wtedy przez przestrzeń pomiędzy szachem a rurą spalinową. Ponieważ zasysane powietrze nie może zawierać zanieczyszczeń (sadzy, pyłów) komin powinien być dokładnie wyczyszczony, a materiał z jakiego jest wykonany nie może pylić. Tu należy zwrócić się o konsultację do mistrza kominiarskiego. Należy zawsze pamiętać o wytycznych producenta kotła dotyczących doboru długości maksymalnej zestawu powietrzno- spalinowego gwarantującego poprawną pracę kotła.

10. Czy to prawda, że kotły kondensacyjne zalecane są w szczególności do ogrzewania podłogowego?
„Bez dwóch zdań kotły kondensacyjne „lubią” pracować z niskimi temperaturami wody w kotle” mówi ekspert Viessmanna. „Im niższa temperatura wody w kotle tym niższe są temperatury spalin, a więc i łatwiej doprowadzić do kondensacji pary wodnej, a im większa ilość kondensatu tym większa ilość odzyskanego ciepła. Faktem zatem jest, że ogrzewanie podłogowe w skojarzeniu z kotłem kondensacyjnym jest bardzo dobrym rozwiązaniem.”
Również w przypadku ogrzewania grzejnikowego montaż i użytkowanie kotła kondensacyjnego przynosi bardzo wymierne oszczędności na rachunkach za gaz. Warto pamiętać jednak o właściwym dobraniu parametrów pracy całej instalacji grzewczej.

11. Czy wymieniając tradycyjny kocioł gazowy na kocioł kondensacyjny konieczna jest wymiana grzejników?
To zależy od stanu obecnych grzejników, z technicznego punktu widzenia nie jest to konieczne. Warto jednak pamiętać, że od stanu grzejników zależeć będzie sprawność całej instalacji grzewczej, czyli wysokość rachunków za gaz. Jeżeli inwestujemy w nowoczesny kocioł kondensacyjny podłączenie go do starej instalacji grzewczej o niskiej sprawności mija się z celem. Osiągnięty przez wymianę kotła efekt może być o wiele gorszy od spodziewanego.

12. Jaki jest czas zwrotu inwestycji porównując zakup kotła kondensacyjnego i tradycyjnego kotła gazowego?
Czas zwrotu takiej inwestycji zależy od wielu czynników. Można by go dokładnie wyliczyć, gdyby znane były ceny gazu, panujące temperatury zewnętrzne, ilość wietrznych dni, temperatury żądane w pomieszczeniach ogrzewanych przez kocioł i czasy ich utrzymywania, izolacyjność budynku, parametry współpracującej z kotłem instalacji grzewczej, straty ciepła na instalacji rozdziału ciepła i wiele innych czynników.
Ponieważ sprawność kotłów kondensacyjnych jest od 7 do 18% wyższa (w zależności od warunków spalania) można w uproszczeniu założyć, że używając kotła kondensacyjnego zapłacimy rachunki za gaz od 7 do 18% niższe. Przy takim założeniu do obliczenia czasu zwrotu inwestycji potrzebna nam jest już tylko różnica w cenie urządzeń.

13. Czy kocioł kondensacyjny można zainstalować w dowolnym pomieszczeniu domu lub mieszkania?
Kocioł kondensacyjny jak każde inne urządzenie gazowe wymaga odpowiedniej kubatury pomieszczenia oraz właściwej wentylacji grawitacyjnej.
Szczegółowe informacje zawiera rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 roku w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (D.U. z dnia 15 czerwca 2002 r., nr 75 poz. 690). Rozporządzenie ogranicza możliwość instalacji wszystkich kotłów o mocy do 30 kW, w tym również kondensacyjnych, do pomieszczeń nieprzeznaczonych na stały pobyt ludzi. Za takie pomieszczenia uważa się pomieszczenia, w których przebywanie tych samych osób w ciągu doby trwa dłużej niż cztery godziny.
Kotły powyżej 30 kW do 60 kW można instalować wyłącznie w pomieszczeniu technicznym.
W pomieszczeniach mieszkalnych innych niż przeznaczone na stały pobyt ludzi można montować kotły z zamkniętą komorą spalania, a więc i kotły kondensacyjne, niezależnie od rodzaju występującej w nim wentylacji, pod warunkiem zastosowania koncentrycznych przewodów powietrzno-spalinowych.

14. Czy kocioł kondensacyjny można zabudować, np. w szafce?
Nie ma ku temu przeciwwskazań. Należy jednak trzymać się pewnych zasad. Ekspert Junkersa tłumaczy: „Przy zabudowie kotła należy jednak pamiętać o pozostawieniu odpowiedniego dostępu serwisowego oraz eksploatacyjnego. Zabudowa nie może szczelnie izolować urządzenia. Musimy zapewnić swobodny przepływ powietrza od spodu i góry urządzenia.”

15. Wielu klientów podważa argument, że kotły kondensacyjne mogą mieć sprawność większą niż 100%. W jaki sposób się to uzyskuje?
Sprawność zgodnie z obowiązującą normą oblicza się przyrównując energię uzyskaną do wartości opałowej paliwa. Kotły kondensacyjne wykorzystują dodatkowe ciepło „uwięzione” w parze wodnej, w spalinach, odzyskując je i „oddając” wodzie powracającej z instalacji centralnego ogrzewania, podnosząc tym samym wartość uzyskanej energii. Dlatego sprawność wyliczana wg normy może sięgać nawet 109 % (98 % ciepło odzyskane bezpośrednio ze spalenia gazu + 11% jako ciepło utajone w spalinach w parze wodnej)