Uwaga! Śnieg i lód!

Wprawdzie Polska zimą rzadko przypomina Alaskę, ale jak już sypnie, to na całego! W taki czas mieszkańcy domów jednorodzinnych, zamiast po porannej kawie wsiąść do ciepłego samochodu, łapią za szufle do odśnieżania. Podobnie „gimnastyczne” poranki mają wszyscy ci, którzy muszą zadbać o chodniki koło swych posesji. A na dodatek ranne odśnieżanie wcale nie daje pewności, że za kilka godzin pogoda nie zafunduje nam powtórki z rozrywki. Jest jednak na to sposób. Sposób o wiele tańszy niż emigracja w tropiki.

Fot. 1. Elektryczny system przeciwoblodzeniowy to rozwiązanie poprawiające bezpieczeństwo na podjazdach. Fot.: RAYCHEMFot. 1. Elektryczny system przeciwoblodzeniowy to rozwiązanie poprawiające bezpieczeństwo na podjazdach. Fot.: RAYCHEM

Rozwiązaniem problemów związanych z odśnieżaniem i odladzaniem posesji jest zamontowanie elektrycznego systemu przeciwoblodzeniowego. Jest to rozwiązanie nie tylko wygodniejsze, lecz przede wszystkim wielokrotnie skuteczniejsze niż codzienne ćwiczenia z szuflą przy odśnieżaniu okolic domu prywatnego czy parkingu i alejek obiektu użyteczności publicznej. Taki system załącza się automatycznie w momencie obniżenia temperatury i wykrycia przez czujniki wilgoci, roztapiając padający na podgrzewany obszar śnieg i zapobiegając tworzeniu się lodu.

Fot. 2. Kable grzejne chronią nawierzchnie przed zniszczeniem wskutek zamarzania wody w pęknięciach oraz korozyjnego działania soli. Fot.: COMFORT HEATFot. 2. Kable grzejne chronią nawierzchnie przed zniszczeniem wskutek zamarzania wody w pęknięciach oraz korozyjnego działania soli. Fot.: COMFORT HEAT

Elektryczne systemy przeciwoblodzeniowe są w zasadzie wariacją na temat ogrzewania podłogowego. Zasada działania jest taka sama – przepływający przez przewody prąd powoduje emisję ciepła, które podgrzewa pokrywającą system powierzchnię. Tak samo działa również sterowanie – automatyka włączania, wyłączania i regulacji siły grzania sprzężona jest z czujnikami pogodowymi i zegarem. Podobne, jak w przypadku ogrzewania wnętrzowego są również rozwiązania techniczne – systemy oblodzeniowe bazują na kablach lub matach grzewczych, które różnią się od zastosowań wewnętrznych mocą oraz odpornością na działanie czynników zewnętrznych.
Różnica jest w zasadzie jedna – to funkcja, jaką ma spełniać system. Ogrzewanie podłogowe daje nam komfort cieplny w domu, zewnętrzny układ złożony z mat lub kabli zasilanych elektrycznie oraz termostatów umożliwi pozbycie się uciążliwego śniegu i lodu – bez potrzeby ingerencji użytkownika, czy uciekania do tradycyjnych metod, jak posypywanie ścieżek piaskiem lub solą. Co więcej – ochroni jednocześnie nawierzchnie przed zniszczeniem wskutek zamarzania wody w pęknięciach oraz korozyjnego działania soli.

Gdzie to się sprawdzi?

Systemy przeciwoblodzeniowe montuje się wszędzie tam, gdzie śnieg czy lód stanowią dyskomfort czy zagrożenie dla korzystających z ciągów komunikacyjnych ludzi. Równie dobrze sprawdzają się na prywatnych podjazdach czy ogrodowych ścieżkach, jak i na terenach obiektów użyteczności publicznej parkingach czy miejskich chodnikach. Warunek jest jeden – podgrzewane miejsce musi być wykończone materiałem względnie dobrze przewodzącym ciepło. Dobrze sprawdzają się tu typowe nawierzchnie, jak kostka brukowa, beton, asfalt czy betonowe płyty chodnikowe. Jest to niestety rozwiązanie na tyle drogie, zarówno w montażu jak i eksploatacji, że w sferze marzeń pozostają podgrzewane ulice i biegnące wzdłuż nich chodniki. Coraz częściej spotykamy się jednak z ogrzewaniem placów czy deptaków reprezentacyjnych oraz miejsc publicznych szczególnie zimą niebezpiecznych, jak schody i podjazdy do urzędów, banków czy dworców kolejowych.

Fot. 3. Dzięki czujnikom system przeciwoblodzeniowy załącza się tylko wówczas, gdy temperatura spadnie poniżej zera i dodatkowo wystąpi wilgoć w postaci śniegu lub marznącego deszczu. Fot.: COMFORT HEATFot. 3. Dzięki czujnikom system przeciwoblodzeniowy załącza się tylko wówczas, gdy temperatura spadnie poniżej zera i dodatkowo wystąpi wilgoć w postaci śniegu lub marznącego deszczu. Fot.: COMFORT HEAT

Projektując system przeciwoblodzeniowy, nie możemy pominąć wjazdu do garażu. System ochrony przed śniegiem możemy tu wykonać na jeden z dwóch sposobów: zamontować ogrzewanie pod całą powierzchnią nawierzchni lub wykonać jedynie trakcje jezdne na koła pojazdu, co w zasadzie również rozwiąże problem zalegającego śniegu. W tym celu można stosuje się przede wszystkim specjalne maty grzejne o szerokości ok. 60 cm.
Instalując system przeciwoblodzeniowy na schodach, najpierw należy przykleić do nich płyty izolacyjne (najlepiej specjalne, z bruzdami ułatwiającymi układanie przewodów). Po ułożeniu przewodów przykrywamy je grubszą warstwą kleju. W przypadku, gdy nie ma możliwości zastosowania izolacji (choć płyty izolacyjne zwiększą skuteczność systemu, skracając czas nagrzewania się przewodów), kable układa się w wykonanych w wylewce bruzdach. Przewody grzejne o mocy ok. 25 W/m2 należy układać na stopniach co 8 cm w taki sposób, aby na każdym stopniu znalazły się cztery przebiegi przewodu; podobnie na płycie spoczynkowej.

Fot. 4. W przypadku podjazdów z łukami należy prowadzić przewody zgodnie z krzywizną podjazdu i jak najbliżej zewnętrznej krawędzi łuku. Fot.: RAYCHEMFot. 4. W przypadku podjazdów z łukami należy prowadzić przewody zgodnie z krzywizną podjazdu i jak najbliżej zewnętrznej krawędzi łuku. Fot.: RAYCHEM

Automatyczne sterowanie

Zadaniem automatyki sterowania systemem ogrzewania zewnętrznego jest przede wszystkim maksymalne uproszczenie korzystania z systemu – raz włączony ma działać sprawnie bez jakichkolwiek ingerencji użytkowników. Jego drugim zadaniem jest ograniczenie kosztów ogrzewania do niezbędnego minimum.
Zewnętrzne systemy ogrzewania powierzchni współpracują ze sterownikami nieco bardziej skomplikowanymi niż te, które wykorzystujemy przy ogrzewaniu podłogowym. Sterowniki te kierują się informacjami dostarczanymi nie tylko przez czujnik temperatury, ale również kontroler śniegu oraz czujnik wilgoci. Dzięki pozyskanym z czujników informacjom system załącza się jedynie wtedy, gdy temperatura spadnie poniżej zera, a dodatkowo wystąpi wilgoć w postaci śniegu lub marznącego deszczu. Przy zastosowaniu odpowiedniej elektroniki i oprogramowania instalacja pozwoli na indywidualne sterowanie strefami przeciwoblodzeniowymi, np. rynnami i podjazdem lub schodami prowadzącymi do drzwi wejściowych i chodnikiem do furtki. Rozwiązaniem tańszym w zakupie i montażu jest sterowanie ręczne lub zastosowanie prostego regulatora z termostatem. Podnosi to jednak znacząco koszty eksploatacji i angażuje „czujność” użytkowników. Naraża nas również na przykre zaskoczenia – na przykład prosty system nie włączy się sam, gdy nad ranem, po ciepłej i deszczowej nocy chwyci przygruntowy przymrozek zamieniając okolicę w jedno wielkie lodowisko. Tylko dzięki zastosowaniu dobrze zaprogramowanej i dokładnie działającej automatyki unikniemy takich niespodzianek i ograniczymy koszty eksploatacji systemu do niezbędnego minimum.

Fot. 5. Zabezpieczenie schodów przed lodem to nie tylko wygoda ale również dbałość o bezpieczeństwo osób z nich korzystających. Fot.: ENSTOFot. 5. Zabezpieczenie schodów przed lodem to nie tylko wygoda ale również dbałość o bezpieczeństwo osób z nich korzystających. Fot.: ENSTO

Przewody czy maty?

Na etapie projektowania musimy zadecydować, z której technologii skorzystamy – z przewodów czy mat grzewczych. Wybór właściwego rozwiązania uzależniony jest od wielu czynników. Najważniejsze z nich to przeznaczenie i kształt ogrzewanej powierzchni, rodzaj nawierzchni, moc systemu oraz obecność, czy też brak zadaszenia.
Maty grzewcze przeznaczone są przede wszystkim do płaskich powierzchni o nieskomplikowanych kształtach. Sprawdzają się przede wszystkim do odśnieżania chodników i pasów w budownictwie jednorodzinnym.
Kable grzewcze układa się przede wszystkim na powierzchniach o nieregularnych kształtach oraz schodach i innych powierzchniach złożonych. W przeciwieństwie do innych rozwiązań można wypełnić nimi powierzchnie o dowolnych kształtach i docinać je na odpowiednią długość w miejscu montażu, co pozwala na łatwe dostosowanie do pokrywanej powierzchni. Taki układ może być zrealizowany za pomocą kabli stałooporowych lub samoregulujących. Przewody stałooporowe wykonywane są jako jednożyłowe (dwustronnie zasilane) lub dwużyłowe (zasilane jednostronnie), przeznaczone do zasilania napięciem 230 bądź 400 V. Nieco nowszym rozwiązaniem są samoregulujące kable grzejne, zbudowane z dwóch przewodów miedzianych, pomiędzy którymi znajduje się element oporowy o rezystancji zależnej od temperatury otoczenia. Zależność rezystancji jest odwrotnie proporcjonalna do temperatury, co w praktyce oznacza, że przy wzroście temperatury otoczenia zmniejszeniu ulega również moc przewodu grzewczego. Kable samoregulujące znajdą zastosowanie przede wszystkim w systemie przeciwoblodzeniowym w miejscach o szczególnym natężeniu ruchu – na parkingach, często uczęszczanych chodnikach.

PAMIĘTAJ !
Podczas doboru mocy cieplnej przewodów trzeba wziąć pod uwagę wiele czynników takich jak np.: rodzaj planowanej izolacji termicznej, wpływ sąsiadujących z podjazdem czy chodnikiem budynków, czy też strefa klimatyczna i związane z nią przewidywane warunki w sezonie zimowym. Producenci zalecają, aby w przypadku wyjątkowo obfitych opadów śniegu czy niskich temperatur, zwiększyć moc przewodów lub mat o 20-50 %.

Zanim położysz nawierzchnię

O montażu systemu oblodzeniowego warto zadecydować przed położeniem nawierzchni lub jej generalnym remontem. Unikniemy w ten sposób absurdalnego i nieekonomicznego zrywania ledwie co położonych płyt. Co nie mniej ważne – do systemu dobierzemy nawierzchnię, która pozwoli jak najlepiej wykorzystać jego zalety. Pamiętajmy – dobry system to taki, który będzie pobierał minimalną ilość energii przy optymalnym działaniu. Jeśli jednak inwestor zdecyduje się na instalację systemu pod eksploatowaną już nawierzchnią musi liczyć się z usunięciem istniejącej warstwy wykończeniowej. W przypadku schodów dodatkowo oznacza to konieczność wycięcia bruzd do ułożenia przewodów grzejnych w stopniach. W przypadku podjazdu do garaży czeka nas skuwanie części betonu. Odpowiednio wczesne uwzględnienie systemu przeciwoblodzeniowego pozwoli również na zaplanowanie skutecznego sposobu na odprowadzenie wody, np. przez wyprofilowanie spadków. Umożliwi również (w przypadku chodników, parkingów czy podjazdów) lepsze wykonanie izolacji elementów grzewczych od podłoża.
Zacząć należy od ustalenia jednostkowej mocy instalacji grzewczej – to moc przypadająca na metr kwadratowy zabezpieczonej powierzchni. W praktyce wymaganą moc jednostkową (powinno być to ok. 200 – 400 W/m2) uzyskuje się poprzez zmiany odległości pomiędzy przewodami lub zastosowanie odpowiednio uformowanej maty grzewczej. Ułatwieniem dla projektantów są specjalne tabele określające poziom mocy cieplnej przewodów lub mat odpowiedni dla różnego rodzaju nawierzchni. Podczas doboru mocy cieplnej nie możemy zapomnieć również o innych czynnikach – rodzaju planowanej izolacji termicznej, wpływie sąsiadujących z podjazdem czy chodnikiem budynków, czy też strefie klimatycznej, czyli przewidywanych warunkach w sezonie zimowym. Producenci zalecają, aby w przypadku wyjątkowo obfitych opadów śniegu czy niskich temperatur, zwiększyć moc przewodów lub mat o 20-50%.
Po ustaleniu mocy jednostkowej instalacji należy określić powierzchnię, jaką będziemy ogrzewać. Zapotrzebowanie systemu na energię obliczymy mnożąc powierzchnię grzewczą i moc jednostkową. Dane te pozwolą wykonawcy na oszacowanie, jaka powierzchnia mat grzejnych czy długość kabla oraz ich moc będzie niezbędna do efektywnego działania układu. Teraz wystarczy już tylko dobrać elementy systemu odpowiedzialne za automatyczne sterowanie ogrzewaniem, takie jak kontroler śniegu, gruntowy czujnik temperatury i wilgotności, termostat itp.

Fot. 6. Przewody grzejne lepiej układać wzdłuż niż w poprzek podjazdu. Fot.: ENSTOFot. 6. Przewody grzejne lepiej układać wzdłuż niż w poprzek podjazdu. Fot.: ENSTO

Montaż

Prace montażowe rozpocznijmy od określenia punktu początkowego oraz miejsca instalacji czujników. Dobrym pomysłem jest sporządzenie szkicu systemu wraz z zaakcentowanymi odstępami pomiędzy przewodami. Po wykonaniu izolacji ułożymy siatkę montażową, do niej, za pomocą nylonowych opasek, przymocowujemy przewody. Pamiętajmy o zachowaniu równomiernych odstępów i nie dopuszczajmy do krzyżowania się kabli. Poruszajmy się w kierunku miejsca podłączenia systemu do zasilania, przewody układajmy podłużnie (równolegle do kierunku jazdy), a nie w poprzek drogi. Przed zamontowaniem wybranej nawierzchni, np. kostki brukowej, maty lub przewody należy pokryć podsypką piaskową lub cementowo-piaskową.

Fot. 7. Podczas montażu kabli grzejnych pamiętajmy o zachowaniu równomiernych odstępów i nie dopuszczajmy do krzyżowania się kabli. Fot.: ELEKTRAFot. 7. Podczas montażu kabli grzejnych pamiętajmy o zachowaniu równomiernych odstępów i nie dopuszczajmy do krzyżowania się kabli. Fot.: ELEKTRA

Przy nawierzchni betonowej (oprócz specjalnych przewodów o większej odporności termicznej) powinno się zastosować specjalne plastyfikatory, które pozwolą na zachowanie odpowiednich parametrów materiału mimo pracy systemu grzewczego.
Podczas montowania systemu przeciwoblodzeniowego należy pamiętać o kilku ważnych zasadach. W przypadku podjazdów z łukami powinno się prowadzić kable zgodnie z krzywizną podjazdu, pozwoli to na zachowanie odpowiedniego odstępu pomiędzy przewodami. Jeśli projekt zakłada montaż systemu na drodze do garażu lub innego zadaszonego miejsca, przewody należy układać przynajmniej 1 m w głąb zadaszonego obszaru, aby zapobiegać zaleganiu śniegu pod dachem. Jeśli do czynienia mamy z wjazdem na teren obiektu użyteczności publicznej, biurowca itd., przewody grzejne warto zainstalować również w strefie hamowania – przed czytnikiem kart lub szlabanem. Czujnik temperatury należy zaś zainstalować w obrębie ogrzewanego obszaru, min. 2,5 cm od przewodów grzejnych, tak, aby był w pełni wystawiony na bezpośrednie oddziaływanie warunków pogodowych.

Zdaniem EKSPERTA
Arkadiusz Kaliszczuk, doradca techniczny w firmie Elektra

Jak wykonać system ochrony przed śniegiem i lodem schodów?

Czy możliwe jest zainstalowanie przewodów grzejnych na już istniejących schodach?

• Teoretycznie jest to możliwe, jednak trzeba liczyć się z usunięciem istniejącej warstwy wykończeniowej oraz koniecznością wycięcia bruzd do ułożenia przewodów grzejnych w schodach.

Kiedy stosować przewody jedno-, a kiedy dwustronnie zasilane?

• Przewody zasilane jednostronnie są łatwiejsze do ułożenia, gdyż nie musimy martwić się, aby podczas montażu na schodach i spoczniku wracać przewodem zasilającym w miejsce z którego zaczęliśmy układanie, więc w wypadku tego zastosowania polecam wykonanie instalacji z wykorzystaniem przewodów zasilanych jednostronnie ELEKTRA VCD o mocy od 25 W/m.

Jak dobrać moc grzejną przewodów?

• Moc przewodów powinna być tak dobrana, aby na metr kwadratowy wypadało od 250 do 300 W w przypadku schodów zadaszonych lub osłoniętych, nieosłonięte schody lub bezpośrednio narażone na opady powinny być ogrzewane mocą 300 W/m2.

W jaki sposób układać przewody (przygotowanie nawierzchni, odległości między przewodami, umiejscowienie czujników temperatury i wilgoci, grubości wylewki itp.) na stopniach i podestach?

• Przewody VCD25 o mocy 25 W/m2 powinny być układane na stopniach co 8 cm, tak aby na każdym stopniu znalazły się cztery przebiegi przewodu, Na płycie spoczynkowej powinniśmy układać przewody również co około 8 cm.

Kiedy i jak stosować izolację cieplną na stopniach i podestach?

• Jeśli nasze schody nie zostały jeszcze wykończone i mamy możliwość delikatnego podniesienia ich wysokości, na wylane schody układamy płyty izolacyjne Thermopanel z bruzdami umożliwiającymi łatwy montaż przewodów grzejnych. Płyty przyklejamy do schodów klejem, a na wierzch dajemy kolejną warstwę kleju, którym przykrywamy ułożone w panelach przewody. Zastosowanie izolacyjnych paneli zwiększy skuteczność systemu, skracając czas nagrzewania się schodów, co wpłynie na koszty eksploatacji.

W jaki sposób zapewnić optymalne sterowanie systemem?

• Optymalne sterowanie systemem zapewnią regulatory wyposażone w czujniki mierzące temperaturę i wilgoć. Załączą one ogrzewanie kiedy łącznie wystąpią oba czynniki sprzyjające oblodzeniu: spadająca temperatura i wilgoć. Jeżeli będzie mróz, ale nie będzie opadu, system się nie włączy. Również kiedy będzie padać deszcz, ale nie będzie spadku temperatury, skutkującego powstaniem gołoledzi, system pozostanie wyłączony.

Red.

«
»

Dodaj komentarz